Τα απογεύματα της Κυριακής...- της Σοφίας Θεοδοσιάδη.

Πάντα τα απογεύματα της Κυριακής γεμάτα ήσαντε από μια γλυκειά μελαγχολία...Θες γιατί τέλειωνε ο ορίζοντας των δυο ημερών ...του πολύτιμου χρόνου αυτού του εγαζόμενου...θες γιατί οι ελπίδες μείναν ανεκπλήρωτες...και τούτη δω την εβδομάδα...ίσως θα μπορούσαν νάναι και αλλιώς...κι άλλη αξιολόγηση τους πρέπει...γιατί είναι το εφαλτήριο...μιας άλλης πολλά υποσχόμενης...καινούριας εβδομάδας...ελπιδοφόρας προσμονής...μέχρι το άλλο απόγευμα ...μιας άλλης Κυριακής...

Όμως είναι όμορφη η φύση γύρω μας...κι ας μη μελαγχολούμε...κι εκεί το βλέμμα μας ας στρέφουμε...από αυτήν δύναμη ας αντλούμε...χωρίς τα υπερφίαλα και τα φανταχτερά τα μεγαλεπίβολα τα σχέδια...να μας πτοούν ...να μας πονούν και να μας γονατίζουν...
Το βλέμμα μας λίγο πιο κει ...ακόμα και από μια άχαρη ...συνηθισμένη πολυκατοικία...εκεί που αρχίζουνε πότε - πότε κάποιοι χώροι ...σαν λιβαδάκια μέσα στο τσιμέντο αυτό των πόλεων...εκεί φυτρώνουν άνθη ταπεινά...μα τόσο ελπιδοφόρα...που σου θυμίζουνε μεθυστικά το άρωμα της Άνοιξης..εκεί ας εστιάσουμε...ίσως να θυμηθούμε τις αλλαγές που έρχονται από μόνες τους...για να μας συναντήσουν...

Πόσες φορές αναρωτήθηκα τι είναι αυτό που μ'εκανε για μια ζωή...τα αγριολούλουδα να τα λατρεύω...
Άλλοτε έδινα απάντηση...και έλεγα στη σκέψη μου πόσο πολύ μας μοιάζουν...γιατί απλά ...μικρά και ταπεινά...και λούσα δεν προβάλλουν...
Πολύχρωμα ...άσπρα και κίτρινα και κόκκινα...και μώβ και χρυσαφιά...μα πάντα εκεί στης παπαρούνας το κόκκινο το μάτι μου εσταμάταγε...λες και λέξεις μούστελνε...λες και μου εμιλούσε...
Σαν ξεχασμένο αίμα που εστάλαξε από παλιά...τα φύλλα της εχρωμάτισε...και να θυμίζει τον πόνο που επέρασε...επάνω της εκουβαλούσε...έτσι κι αλλιώς ο μύθος λέει ...πως από το αίμα του Χριστού εβάφτηκε κι εφύτρωσε...κάτω απ' το σταυρό του μαρτυρίου...
Κι αναρωτιέμαι εγώ συχνά...τα σιωπηρά τα απογεύματα της Κυριακής...πόσα λιβάδια παπαρούνες αντίκρυσαν τα μάτια μου...καθώς η Άνοιξη φουντώνει ?
Είναι τόσος πολύς ο πόνος εις τη Γη...που εκοκκινίσαν τα λιβάδια ?

Απάντηση μου δίνουν γύρω μου...μέσα στον εξελιγμένο τον αιώνα...οι χιλιάδες που καθημερινά...τους δρόμους διασχίζουνε...την τύχη και την ευτυχία αναζητώντας...
Μα αύριο μια καινούρια εβδομάδα ξεκινά...και μες στο νου μου εκαρφώθη...πως θάναι αύριο πιο πολλά τα λούλουδα.. οι μαργαρίτες...τα ζουμπούλια ...τα κυκλάμινα, μες στα λιβάδια και στα ξέφωτα ανθισμένα...
Σκέψεις - Κείμενο - Σοφία Θεοδοσιάδη....
................................................................................................................................................................

Η ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΓΟΡΓΟΝΑ | ΣΤΡΑΤΗΣ ΜΥΡΙΒΗΛΗΣ..

  (Πως περιγράφει ο Στρατής Μυριβήλης τον ερχομό της άνοιξης στην αιγαιοπελαγίτικη Σκάλα)

Στα ακρογιάλια του Αιγαίου ,η Άνοιξη βγαίνει από τη θάλασσα.
Ένα πρωί ο αγέρας φέγγει πιο γαλάζιος, τα κύματα ξεδιπλώνουν στον άμμο το νέο ρυθμό με κοντές αναπνοές.
Το πέλαγο μυρίζει φρεσκάδα, παντού το κεντάνε σύντομες απανωτές αστραψιές.
Τότες ανοίγουν πάνω στα τρεμουλιάρικα νερά κύκλοι ασημένιοι, μ'  ένα χρώμα σαν το στήθος του παγονιού.
Είναι αμέτρητοι, ο ένας μέσα στον άλλον, ο ένας κυνηγά τον άλλον.
Έτσι ως τον ορίζοντα 

Από τη μέση,από την καρδιά του ανθού της θάλασσας ,βγαίνει η άνοιξη του Αιγαίου.
Η Αναδυόμενη. Παντού πεταρίζουν άσπρες, γαλανές φτερούγες. Γιορτάζει ο αγέρας, η στεριά, τα λαφριά σύννεφα κι ο μεταξωτός ουρανός.
 Τα καράβια μέσα στο λιμάνι ισάρουν όλα τα πανιά να στεγνώσουν, κ’ είναι να κάθεσαι να τα βλέπεις. Στις ρηχοπατιές σειούνται, πιασμένα από τις μαλλιασμένες πέτρες του βυθού, λιγνά, μακριά τσουνιά από νερολούλουδα.
 Τα φύλλα τους είναι ζωντανά, είναι ξανθιά. Απλώνουν ράθυμα κάτι νήματα από μαλακό μάργαρο, και κρεμάζουν αρμαθιές από μικρούς καρπούς, χρώμα άγουρο κερασί.
Παντού είναι το πανηγύρι της νέας νιότης, που ξαναβαφτίστηκε στην αιώνια χαρά του Θεού.
Χιλιάδες μικρά χρωματιστά ψάρια συνθέτουν, και πάλι στη στιγμή τσακίζουν τα μωσαϊκά του βυθού.
Αμέτρητα σαλιγκάκια, μικρά σα σπόροι του ροδιού, σηκώνουν στο φρέσκον ήλιο το σουβλερό καφκί τους, ψιλοδουλεμένο με πορτοκαλιά πλουμίδια.
 Έχουν τριανταφυλλιά νυχάκια, βγαίνουν και βοσκίζουν λαίμαργα το χνούδι από τις μουσκλιασμένες γιαλόπετρες.
Απλώνεις να τα πιάσεις, και κείνα, μόλις νιώσουν από πάνω τους τον ίσκιο του χεριού, αφήνουν μπόι και βουλιάζουν, αμμοκούκουτσα ανάμεσα στ’ άλλα του βυθού. Τρέχα να τα βρεις.
Έτσι βγαίνει η Άνοιξη από το Αιγαίο , βγαίνει από τα νερά και προχωρεί.

 (Στράτης Μυριβήλης) 
Πηγή http://stratis-myrivilis.weebly.com/index.html
............................................................................................................

Τάσος Λειβαδίτης «Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο» (απόσπασμα)

Τάσος Λειβαδίτης «Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο» (απόσπασμα)

[...] Τραγουδάω εσάς που πέσατε κάτω απ’ τις σφαίρες

και βουτηγμένοι στο αίμα σας σηκώνατε το χέρι και δείχνα-

τε στους άλλους να προχωρήσουν

κι αφού είχαν όλοι προσπεράσει πια κ’ είχατε μείνει καταμό-

ναχοι πεσμένοι στο δρόμο

ακούγοντας τη βουή και τα ντουφέκια του πλήθους που προ-

χωρούσε

σφίγγατε πάνω στο στήθος σας μια χούφτα χώμα απ’ την

αγαπημένη πατρίδα

και πεθαίνατε. Τραγουδάω εσάς.

Τραγουδάω όλους εσάς που αντισταθήκατε

τραγουδάω τους άσπρους, τους μαύρους, τους κίτρινους

τραγουδάω την ελπίδα που δεν έχει χρώμα

τραγουδάω το αίμα που σ’ όλα τα γεωγραφικά σημεία είναι

κόκκινο.

Με το λαρύγγι μου πεταμένο έξω φαρδύ, σαν προκυμαία

τραγουδάω την παγκόσμια αδερφοσύνη.

Μα απόψε, αδέρφια, δεν είμαι ποιητής.

Απόψε δε θέλω να ’μαι ποιητής.

Απόψε είμαι ο τυμπανιστής μιας απέραντης στρατιάς

με δύο δισεκατομμύρια μαχητές ακροβολισμένους

μές στη

νύχτα.

Και προχωράμε.

(Από τη συλλογή Ο άνθρωπος με το ταμπούρλο, Αθήνα, Κέδρος, 1956)

ΠΗΓΗ : Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας - Κωνσταντίνος Μάντης.

.................................................................................................................................................................. 

Νάνα Μούσχουρη ~ Το παιδί με το ταμπούρλο

 ....................................................................................................................................................................

Τιμή σ' αυτούς.. όπου στη ζωή τους όρισαν να φυλάγουν Θερμοπύλες !!! - της Σοφίας Θεοδοσιάδη.

Δε θα ήθελα να σταθώ σε μια απλή εξιστόρηση των γεγονότων της Επανάστασης του 1821, όχι γιατί είναι μικρότερης σημασίας ,αλλά γιατί πιστεύω πως ο απόηχος αυτού του αγώνα είναι κάποια σημαντικά μηνύματα στα οποία θα ήθελα να αναφερθώ.Μηνύματα που ακόμα και σήμερα , ίσως περισσότερο σήμερα σ' αυτή την εποχή που ζούμε ,έχουν μεγαλύτερη αξία.
  Αξίες και ιδανικά που χαρακτήριζαν τους αγωνιστές εκείνους - μιας άλλης εποχής- αγωνιστές που ξεπέρασαν τον ίδιο τους τον εαυτό και στάθηκαν φωτεινά παραδείγματα στην ιστορία της φυλής μας.

  '' Ο κόσμος μας έλεγε τρελούς '' θα πει ο Κολοκοτρώνης και κάποιος άλλος απλός άνθρωπος θα πει : ''με τους τρελούς πάει μπροστά η ζωή '', τους τρελούς που αψηφούν την πείνα ,τις κακουχίες ,τον πόνο ,τον θάνατο κι αγωνίζονται σ' έναν αγώνα, που για πολλούς ήταν από πριν άνισος και καταδικασμένος.
Κι όμως ''η δύναμή σου πέλαγο κι η θέλησή σου βράχος '''θα γράψει ο Διονύσιος Σολωμός .
Οι υλικές δυνάμεις ,οι πειρασμοί θα υποκύψουν για άλλη μια φορά μπροστά στην ηθική και συγχρόνως τολμηρή προσωπικότητα του κάθε αγωνιστή.
    Του κάθε αγωνιστή αλλά και όλων μαζί.
Το θαύμα της ελληνικής ομοψυχίας.
''Το πρώτο χρόνο της Επανάστασης είχαμε μεγάλη ομόνοια και όλοι ετρέχαμε σύμφωνοι '',
θα πει ο Κολοκοτρώνης και πάλι  : '' Ο ένας επήγε εις τον πόλεμο, ο αδελφός του έφερνε ξύλα, η γυναίκα του εζύμωνε ,το παιδί του εκουβαλούσε ψωμί και μπαρουτόβουλα εις το στρατόπεδον :
Κι αν αυτή η ομόνοια εβαστούσε ακόμα δύο χρόνους , ηθέλαμε κυριεύσει και τη Θεσσαλία και τη Μακεδονία και ίσως εφθάναμε έως την Κων/πολη. Τόσο τρομάξαμε τους Τούρκους ,όπου ακούγαν Έλληνα και φεύγαν χίλια μίλια μακρά''. 

'' Είμαστε στο εμείς'' θα πει ο Μακρυγιάννης στα απομνημονεύματά του  :
''Είμαστες στο εμείς και όχι εις το ''Εγώ''.
''ο αγώνας για το μέσα μας,να αυτό πρέπει να κερδίσουμε '' λέγει ο Μιαούλης στο μικρό μπουρλοτιέρη ''Σε μια λεύτερη πατρίδα η σκοτεινιασμένη ψυχή δεν έχει τόπο''.
Κι αναφερόταν στη διχόνοια , στις φαγωμάρες μεταξύ των Ελλήνων.
''Ο αγώνας με τα όπλα θα τελειώσει κάποτε .Σκλαβιά που φαίνεται και πολεμιέται είναι καλύτερη από τη σκλαβιά του μυαλού και της ψυχής''.

     Η υπέρβαση από τα προσωπικά πάθη και φιλοδοξίες του καθενός στον κοινό αγώνα ,στον κοινό σκοπό ,στο κοινό όραμα.Μιαν ελεύθερη πατρίδα κατοικημένη από ελεύθερους ανθρώπους.
Ελεύθερους όχι μόνο από τον ξένο ζυγό ,αλλά και εσωτερικά ελεύθερους.
''Ελεύθεροι Πολιορκημένοι'' Μεσσολόγι = πανανθρώπινο σύμβολο , σύμβολο αντίστασης ,σύμβολο του μεγαλείου της ψυχής.
Διονύσιος Σολωμός ο ποιητής των Ελεύθερων Πολιορκημένων - που ξεκινώντας από το συγκεκριμένο ιστορικό γεγονός- ανάγεται στον αγώνα του ανθρώπου για την ηθική,την εσωτερική του ελευθερία.

Η ηθική ελευθερία είναι το πιο ισχυρό καταφύγιο της ανθρώπινης ψυχής που πολιορκείται από τη φυσική βία.Στη δύναμη της πολιορκίας ,στην πίεση των Τούρκων ,στην εξάντληση της πείνας, στην ομορφιά της Άνοιξης , σε όλες τις επιθέσεις οι πολιορκημένοι κράτησαν την ψυχή τους ορθή,αντιστάθηκαν,άρα έμειναν ελεύθεροι.
Αυτό όμως δεν αφορά μόνο το Μεσολόγγι και τους Μεσολογγίτες,αλλά κάθε άνθρωπο σε όλα τα πλάτη και τα μήκη της γης, που αντιμετωπίζει με καρτερία και θάρρος ,με γενναιότητα και ηρωισμό τη δύναμη του Κακού ,ορθώνοντας την ψυχική του αντοχή ,τη θέλησή του να μείνει ελεύθερος, εσωτερικά ελεύθερος.
Τιμή και δόξα στους αγωνιστές της επανάστασης του 1821.
''Τιμή σ' εκείνους όπου στη ζωή τους όρισαν και φυλάγουν Θερμοπύλες!!! ''.

Σκέψεις - Κείμενο για την επανάσταση του 1821
Σοφία Θεοδοσιάδη - εκπαιδευτικός.
..................................................................................................................................................................

Φεγγάρι μου Ολόγιομο..- της Σοφίας Θεοδοσιάδη.

 Σκοτείνιασε κι απόψε από νωρίς..εδώ στον Αχα'ι'κό.. τον βροχερό ...γεμάτο σύννεφα ουρανό...
Τετάρτη απόβραδο..ανοιξιάτικο...βαδίζει ολοταχώς προς την Ανάσταση...μυρίσαν γύρω τα ζουμπούλια...κι ο ουρανός από νωρίς τα χρώματα αλλάζει και τα μαβιά του φόρεσε ξανά...
Γρήγορα εκατοίκησε κι απόψε μπρος στο παραθύρι μου το ολόγιομο φεγγάρι...
 Σελήνη μου ολόγιομη να σε αποφύγω προσπαθώ .. μα δεν τα καταφέρνω....
Πάλι κι απόψε στάθηκες αντίκρυ μου ...με πήρες το κατόπι.

.Παράξενα ...ασάλευτο από ψηλά μου γνέφεις ...μου γελάς..φεγγάρι μου..ανοιξιάτικο κι  ολόγιομο.. και περιπαιχτικά να μου μιλήσεις προσπαθείς...Τόσες φορές με γέλασες ...με νίκησες και μ'έστειλες  σε ψεύτικους παράδεισους ,τα άνθια τους εκεί να συναντήσω..
Θέλησα να ξεγελαστώ κι ας έλεγα συχνά, πως το φως σου με εμάγεψε και με έφερε κοντά σου.
Τόχε ανάγκη η ψυχή για να ξεγελαστεί ...δεν άντεχε το γκρίζο ...που τα σύννεφα εσκόρπιζαν εκεί ψηλά στον ουρανό... Τι...έχει η καρδιά ανάγκη από ξεγέλασμα ..τα χρώματα κοιτά ...δεν τα αντέχει να φορά τα ρούχα τα θαμπά και τα λερά απάνω της...η ήρεμη, η γλυκειά η λάμψη σου η ασάλευτη αυτή ...την προσκαλεί ...την ξεγελά...

Από μικρή είχα πάντα ένα όνειρο ..κοντά μου να σε φέρω...δίπλα εκεί στο μαξιλάρι μου σιμά...να σου μιλώ και να μου υπόσχεσαι πως τ' όνειρο είναι ζωντανό ...κι ούτε ποτέ θα σβήσει ....
Αλήτισσα λεν πως ήταν και είναι η δική μου η καρδιά...τρελή και μαγεμένη...μα εγώ ποτέ μου δεν κατάλαβα...μαγεία ...τρέλα κι '''αλητεία'' 'τι θα πει...εξήγηση δεν πήρα...
Ένα μονάχα ήθελα κάθε που εσουρούπωνε και νύχτωνε τα βράδια ...μην και ξεχάσεις πάλι να με επισκεφτείς...και άδειο το μαξιλάρι μου απ' το όνειρο αφήσεις...
Σε κοίταξα ξανά φεγγάρι μου κι απόψε ολόγιομο κατάματα ...για να καθρεφτιστώ...
Με πήρες πάλι από το χέρι όπως παλιά , εκεί μακριά ...μες στα λιβάδια που τριγύρναγες  της μακρινής πατρίδας μου της Θράκης...εκεί με εταξίδεψες γλυκά...και γέννησες νέες ελπίδες στην καρδιά μου...

Τα παιδικά μας όνειρα ..τα νυχτοπερπατήματα που κάναμε μαζί...εσύ...εγώ .. το φέγγος σου παρέα ...τα όνειρά μου πάλι και ξανά...απόψε μου θυμίσαν...
Να μεγαλώσω ήθελα ..να γίνω...για να φτάσω...
Και εμεγάλωσα και επερπάτησα και όλο να φτάσω προσπαθώ...σε σένα για να φτάσω εκεί ψηλά ...εκεί μέσα στο φέγγος σου να μπω...να τρυπώσω εκεί σε μια γωνιά...και από αυτό να φωτιστώ...
Τι...είν' τα φεγγάρια τα ολόγιομα και της καρδιάς μας τα φεγγάρια ..είν' άπιαστα τις περισσότερες φορές...μα το κυνηγητό τους.. μας πηγαίνει....
Κείμενο - Σοφία Θεοδοσιάδη.
....................................................................................................................................................................

 Παράφορα φεγγάρια !!!

      Απόψε ζήτησες να σε λατρέψω
μύθους ζωγράφισα να σε πλανέψω
παράφορα φεγγάρια να σου τάξω
το δρόμο της ζωής μου να αλλάξω

Χίλια φεγγάρια φως με μάγεψες
νύχτες και ηδονές μου χάρισες
μεθάει ο πόθος μου αφήνομαι
στο λάγνο σου χορό να παραδίνομαι
Χίλια φεγγάρια φως με μάγεψες
νύχτες και ηδονές μου χάρισες

Αρχαία μνήμη του κορμιού σαγήνη
ρυθμός ανάσα μου θα έχεις γίνει
τους δρόμους σου μου δείχνεις να περάσω
ποτά και μουσικές να σε κεράσω.
    

Στίχοι:  

Μαρία Θάνογλου

Μουσική:  

Νότης Μαυρουδής

1.

Μαίρη Έσπερ

....................................................................................................................................................................                                          

Μαρία Πολυδούρη : Σεμνότης.

 ╔═════════✽ ೋღ๑✽๑ღೋ ✽═════════╗

Την ομορφιά που κλείνω μέσα μου
κανείς δε θέλω να τη νιώσει.
Δε θα μπορούσε να τη σίμωνε
χωρίς γι`αυτό να τη πληγώσει.

Έχω ένα κρίνο, κρίνο ολάνοιχτο
χωρίς καμιά σκιά στη όψη.
Καμιά ηδονή δεν επεθύμησε
να το φιλήσει, να το κόψει.

Έχω ένα ρόδο που ζυγιάζεται
πάνω στην ίδια του τη φλόγα
κ`είναι σαν να`γινε ολοκαύτωμα
και να σιωπούσε και να ευλόγα.

Μια μαργαρίτα που`ναι αμφίβολη
μ`όλο το ναι που λέει η καρδιά της.
Μόνον αφήνει να λικνίζεται
παθητικά την ομορφιά της.

Κι άλλα λουλούδια που`ναι σύμβολα
κι άλλα μονάχα που μεθούνε,
μα τόσο είναι όλα λεπτοκάμωτα,
φανταστικά μόνον ανθούνε.

Την ομορφιά που κλείνω μέσα μου
κανείς ποτέ δε θα τη νιώσει.
Κι αν την πληγώσει θα`ναι ανίδεος
κι ούτε γι`αυτό θα μετανιώσει.

Μαρία Πολυδούρη : Σεμνότης.
.................................................................................................................................................................

 Αφιερωμένο σε όλες εσάς....
 Για σας  το ποίημα αυτό που δένει απόλυτα...για την όμορφη γυναίκα που κρύβετε μέσα σας ....
Γιατί η αξία και η ομορφιά μας.. δεν έγκειται ...στην εξωτερική μας ομορφιά....αλλά σ' αυτό που χρόνια σμιλεύουμε μέσα μας...
Το σμιλεύουμε...τις γωνίες του μαλακώνουμε...και σαν διαμάντι αυτό το παραδίδουμε...το ακουμπάμε...στους ...που πολύ αγαπάμε....
Στους ...που πολύ μας αγάπησαν...μας κοίταξαν μέσα μας βαθιά...και απαλά ακούμπησαν...μη τύχει και θαμπώσουν τη γυαλάδα...τη γυαλάδα αυτή της μιας ...της ξεχωριστής...της δικής μας της κρυμμένης μας ομορφιάς...
Σοφία Θεοδοσιάδη..
.................................................................................................................................................................. 

Κωνσταντίνος Καβάφης «Τείχη» .

Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·

διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω. 

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης δημιουργεί εδώ ένα ιδιαίτερο ποίημα με το οποίο εκφράζει την αίσθησή του πως βρίσκεται εγκλωβισμένος από μια σειρά περιορισμών και ορίων -τείχη-, που του επιβλήθηκαν χωρίς ο ίδιος να καταλάβει το πότε και το πώς. Ο ποιητής συνειδητοποιεί πως η ελευθερία που πίστευε ότι έχει στη ζωή του, δεν είναι πια δεδομένη. 

Αναλυτικότερα:

Χωρίς περίσκεψιν, χωρίς λύπην, χωρίς αιδώ
μεγάλα κ’ υψηλά τριγύρω μου έκτισαν τείχη.

Ο ποιητής αναφέρει πως χωρίς να το σκεφτούν, χωρίς να τον λυπηθούν και χωρίς να ντραπούν, έχτισαν ολόγυρά του μεγάλα και ψηλά τείχη, εγκλωβίζοντάς τον σε μια ασφυκτικά περιορισμένη ζωή. Μ’ ένα εξαιρετικά παραστατικό συμβολισμό, ο Καβάφης παρουσιάζει τους περιορισμούς που τίθενται στη ζωή μας ως τείχη, καθιστώντας έτσι εναργέστερη την εικόνα του εγκλωβισμού.

Το ποίημα είναι γραμμένο σε πρώτο πρόσωπο, δίνοντας την αίσθηση πως πρόκειται για μια προσωπική εξομολόγηση του ποιητή, αλλά στην πραγματικότητα αφορά όλους τους ανθρώπους, καθώς οι περιορισμοί αυτοί που κρατούν δέσμιο τον ποιητή είναι υπαρκτοί και δεδομένοι για όλους μας.

Τα τείχη που φυλακίζουν τον ποιητή είναι οι διάφοροι περιορισμοί που επιβάλλονται στους ανθρώπους και ενδέχεται να είναι είτε κοινωνικοί περιορισμοί είτε θρησκευτικοί είτε ακόμη και οικονομικοί. Οι άνθρωποι δεν είναι ποτέ τόσο ελεύθεροι όσο θα ήθελαν ή όσο πιστεύουν ότι είναι, καθώς κάθε μας πράξη υπόκειται σε κοινωνικό έλεγχο ή φιλτράρεται από τις θρησκευτικές μας πεποιθήσεις, ενώ δεν θα πρέπει να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι συχνά η ελευθερία μας φτάνει μέχρι εκεί που επιτρέπει η οικονομική μας κατάσταση.

Η αίσθηση, επομένως, του ποιητή ότι είναι πλέον δέσμιος ψηλών και ως εκ τούτου αναπόδραστων τειχών, είναι ένα γεγονός που αφορά την πλειοψηφία των ανθρώπων είτε το αντιλαμβάνονται είτε όχι. Θα πρέπει πάντως να τονιστεί πως παρά την προσπάθεια του ποιητή να αποδώσει τη δημιουργία των τειχών σε άλλους ανθρώπους, πολύ συχνά στη ζωή μας περιοριζόμαστε και δεσμευόμαστε από τα όρια που οι ίδιοι θέτουμε στον εαυτό μας. Η αδυναμία του ανθρώπου να εμπιστευτεί τις δυνάμεις του, ο φόβος του να θέσει υψηλότερους και ουσιαστικότερους στόχους, τον κρατούν στάσιμο ακόμη κι αν κανείς άλλος δεν επιχειρεί να τον εμποδίσει ή να τον «εγκλωβίσει».

Και κάθομαι και απελπίζομαι τώρα εδώ.
Άλλο δεν σκέπτομαι: τον νουν μου τρώγει αυτή η τύχη·

διότι πράγματα πολλά έξω να κάμω είχον.
A όταν έκτιζαν τα τείχη πώς να μην προσέξω.

Η συνειδητοποίηση του εγκλωβισμού που του έχει επιβληθεί δημιουργεί απελπισία στον ποιητή, ο οποίος σκέφτεται πως είχε πολλά πράγματα να κάνει έξω από τα τείχη, έξω από τα στενά όρια όπου τον έχουν «φυλακίσει». Η εικόνα που δημιουργεί ο ποιητής, η εικόνα ενός φυλακισμένου, παρουσιάζει με εξαιρετικά εμφατικό τρόπο, το πώς βιώνει ο ποιητής το γεγονός ότι πρέπει να ζει λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη του, τους διάφορους περιορισμούς που του έχουν τεθεί.

Ο Καβάφης εκφράζει εδώ τη σκέψη ότι θα μπορούσε να ζήσει τη ζωή του πληρέστερα, αν δεν υπήρχαν όλοι αυτοί οι κοινωνικοί, θρησκευτικοί αλλά και προσωπικοί περιορισμοί, που τον δεσμεύουν και τον κρατούν μακριά από την πραγμάτωση των επιθυμιών αλλά και των επιδιώξεών του.

Aλλά δεν άκουσα ποτέ κρότον κτιστών ή ήχον.
Aνεπαισθήτως μ’ έκλεισαν από τον κόσμον έξω. 

Το υποβλητικό αυτό ποίημα κλείνει με τη διαπίστωση του ποιητή πως το χτίσιμο των τειχών έγινε χωρίς ποτέ ο ίδιος να ακούσει ή να καταλάβει κάτι. Εντελώς ανεπαίσθητα βρέθηκε δέσμιος ενός πλέγματος περιορισμών το οποίο δημιουργήθηκε ερήμην του. Οι περιορισμοί αυτοί, άλλωστε, ή καλύτερα η συνειδητοποίηση της ύπαρξής τους, έρχεται σταδιακά και καθώς οι άνθρωποι αποκτούν συναίσθηση της προσωπικής τους θέσης στο κοινωνικό σύνολο. 

Ο ποιητής δεν άκουσε ποτέ τους χτίστες γιατί απλούστατα τα τείχη αυτά δεν δημιουργήθηκαν ξαφνικά, τα τείχη προϋπήρχαν, εκείνο που επήλθε τώρα για τον ποιητή είναι η συνειδητοποίηση του γεγονότος ότι δεν είναι ελεύθερος να πράττει και να επιθυμεί οτιδήποτε θέλει. Ο ποιητής συνειδητοποίησε αυτό που πολλοί προτιμούν να αγνοούν, ότι δηλαδή είτε το θέλουμε είτε όχι, δεν είμαστε και δεν υπήρξαμε ποτέ πραγματικά ελεύθεροι. 

Σημείωση: Το σύντομο αυτό ποίημα, που ανήκει στην πρώτη ποιητική περίοδο του Καβάφη (1897), είναι γραμμένο με πλεχτή ομοιοκαταληξία. Αργότερα, ο ποιητής θα χρησιμοποιεί την ομοιοκαταληξία κυρίως ως μέσο ειρωνείας.  

Το ποίημα αυτό μαζί τα: «Η πόλις» και «Τα παράθυρα» συνθέτουν μια ενότητα όπου ο ποιητής παρουσιάζει τις σκέψεις του για τον εγκλωβισμό που κυριαρχεί στη ζωή του. 

ΠΗΓΗ: Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας - Κωνσταντίνος Μάντης....

..................................................................................................................................................................