16 Νοεμβρίου 2015

Εδώ Πολυτεχνείο...Μνήμες μου...

Βρισκόμαστε στο ομιχλώδες τοπίο του 1967.Τίποτα δε μοιάζει πως άλλαξε την καθημερινότητά σου...Μαύρη η ποδιά με το άσπρο της γιακαδάκι, σε βγάζει κατευθείαν εκεί...εις το Γυμνάσιο Θηλέων...
Θηλέων σου λέει ο άλλος να το πεις....και επαφή καμμιά με τα αγόρια να μην έχεις....
Γνώμες και γνώμες των ολίγων των ανόητων ...των ελλειπών ανθρώπων...
Κι αν κάποιος αντιστέκεται σ' αυτό, γίνεται διαφορετικός στα μάτια τους και στο περιθώριο προσπαθούν να τον περάσουν....
Κι έτσι ρηχά , κι ανόητα , οπισθοδρομικά, κυλάει αυτή η καθημερινότης της μικρής , όλο δροσιά και πάθος και ορμή ...της δικιάς μας της Ροδένιας....
Μα ετούτο εδώ το πρω'ι'νό δεν έμοιαζε με τ' άλλα...
Τόσα τανκς...σταματημένα εκεί στη μέση της Πλατείας ?
Στρατιωτικό το καθεστώς ...σου λένε ...Χούντα το ονομάσανε...πιο πέρα κάτι άλλοι...
Γνωστή είναι η Ιστορία της , αυτής της Μαύρης Χούντας....γνωστή και η ταυτότητα των Συνταγματαρχών....
Μα η μικρή Ροδένια μας , αν και μικρή και άπειρη, παιδί του Γυμνασίου, σκάει απ' τα γέλια και φόβος δεν την πιάνει...απ' τις ασυναρτησίες τις πολλές του Νέου μας Δικτάτορα...που Παπαδόπουλο τονε λένε...
Ποιός δεν θα γέλαγε άλλωστε , με τόσες άναρθρες κραυγές...
Ακόμη κι αυτοί που τιμωρούνταν για την αντίσταση, που εμπρός τους επροβάλλαν , ακόμη και αυτοί, από μέσα τους γελούν...
Κλαίνε από τον πόνο και αντιστέκονται, κι από μέσα τους πεισμώνουν και ορκίζονται αυτό να μην μείνει εδώ , αυτό να μην περάσει...
Δεν μπόρεσε ποτέ κανείς το ποτάμι πίσω να γυρίσει...
Να εγκλωβίσεις δεν μπορείς τη σκέψη, την αγάπη για την ζωή, για την ελευθερία...
Θλίψη αγωνία , πίκρες και βασανισμοί....
Μα η σκέψη του καθένα μας ,τη σκέψη του άλλου συναντά...κι αυτή μεγαλώνει και πολλαπλασιάζεται.....
Ξυπνάς λοιπόν ένα πρω'ι' και επανάσταση σου λέν' πως ξέσπασε ,μπροστά σου...
Επτά τα χρόνια τα άσχημα επάνω μας καταγραφήκαν και περάσαν...
Διλλήμματα , που καθημερινά στριφογυρίζουν στο μυαλό σου.
Θέλει δύναμη , αυταπάρνηση και σθένος , για να βρεθείς στην όχθη τη σωστή του ποταμού....
Ξέρω πως η ζωή του καθενός από εμάς, ένα και μοναδικό ,το παραμύθι του πως κρύβει...
Ξέρω πως γίνεται ενδιαφέρουσα η ζωή , όταν ο ίδιος προσπαθεί να τη γεμίζει καθημερινά , με τις ομορφιές του κόσμου....
Γιατί για μένα ομορφιά λογίζεται...με την όψη της τη λυπητερή...που στο Πολυτεχνείο και στα γεγονότα μάρτυρας ήμουν...
Δεν με νοιάζει τώρα πια ποιός ήταν ο υποκινητής...και ποιός ο υποκινούμενος...εις τον ξεσηκωμό αυτό...
Τα χιλιάδες τα παιδιά , νέοι που βρέθηκαν εκεί , υποκινήθηκαν από το μεγαλείο της ψυχής...που μέσα τους εκουβαλούσαν....
Κορίτσι μόλις είκοσι χρονών η μικρή μας η Ροδένια...
Εσπούδαζε και όνειρα εκένταγε , μες στους καμβάδες του νου της καθημερινά....
Μα νέος σαν είσαι με ορμή...στον ξεσηκωμό ...γρήγορα συμμετέχεις...
Κάθε Νοέμβρη στις 17 , ο νους μου στο 1973 εκεί ξαναγυρνά...και το φλογερό το βλέμμα της Ροδένιας μου , να μου θυμίσω προσπαθώ....
Σαν νάχω εγώ γενέθλια...σαν να βουτάω στο τσουκάλι με '''τις μνήμες'''τις''αλήθειες'''...
Ήμουνα τόσο νέα !!!!!
Γεμάτη όνειρα , φλόγα , φιλοδοξίες....κι
έζησα τη Χούντα των Συνταγματαρχών...φοιτήτρια καθώς ήμουν....
Αρνήθηκα να παρελάσω από μπροστά τους στο Ζάπειο εκεί , όχι γιατί ήμουν ηρω'ι'δα..
Γιατί η παρέα μου στο Αρσάκειο , με αρχηγό τη Δήμητρα την Λιάκουρη, καθοριστική στον τρόπο σκέψης μου υπήρξε...κι έτσι το αποφάσισα....
Γιατί τα ωραιότερα τα πράγματα μες στη ζωή τα γράφουν όπως πάντα οι παρέες.....
Αποβληθήκαμε γι αυτό, κι έτρεμα μην το μάθει ο πατέρας μου....
Άνθρωπος μεροκαματιάρης , που πάσχιζε τα τρία κορίτσια του για να σπουδάσει....
όχι πως δεν είχε μερίδιο κι αυτός , σ' αυτές μου τις αποφάσεις...
Σαφώς και είχε , είναι σίγουρο ..γιατί αργά και σταθερά και υποδόρεια , μου περνούσε τις ιδέες του για την ελευθερία...και την Πατρίδα...
Ήξερε γράμματα πολλά για την εποχή εκείνη...το σχολαρχείο καθώς τέλειωσε...και δίψα για την γνώση είχε....
Πάντα τον εξεχώριζα για την εισπραξιμότητά του αυτή, απέναντι στα ωραία και στα μεγάλα....
Τώρα θλίψη !!!
ΘΛΙΨΗ γιατί τόσα χρόνια μετά στέκονται μπροστά μου η Προδοσία και το ξεπούλημα της χώρας μου....
Φωνές που φωνάζουν για ένα ''αύριο'' και δεν ακούγονται...
Σας ζητώ συγγνώμη για τον απογοητευτικό μου επίλογο ...
Μα είναι η αλήθεια μου....
Σας καταθέτω τη σκέψη μου...γιατί πιστεύω πως έχουν εναπομείνει σ' αυτή τη χώρα κάποιοι ρομαντικοί ακόμα....
Ναι είμαι ''ρομαντική'' υπήρξα και το μετέδωσα σε όλα αυτά τα χρόνια της διδασκαλίας μου και στα παιδιά....που τη γνώση μου προσπάθησα να μεταδώσω...
Τι να τους έλεγα άλλωστε...στις τόσες ομιλίες που κάναμε για τον ξεσηκωμό του Πολυτεχνείου στις 17 Νοέμβρη του 1973...?
Πώς ήταν ουτοπία ?
Πως άλλοι το εθέλησαν ?
Όχι ...στα παιδιά λες , όσα αντέχουν να ακούσουν ...
Δεν τα απογοητεύεις, δεν τα ισοπεδώνεις , με αυτά τα γεγονότα...
Πάντα εξάλλου το νόμισμα έχει και δύο όψεις...
Αν και είδαν πολλά τα μάτια μου, πιστεύω ακόμα η ανόητη εγώ, πως οι ''ρομαντικοί'' προχωρούν αυτό το κόσμο τον Μικρό τον Μέγα που λέει και ο αγαπημένος μου Ελύτης...
Φιλοσοφία ζωής είναι αυτό και απόσταγμα, κι όχι απλά ένας ποιητικός στίχος...
Χωρίς απογοητεύσεις που να με ρίχνουν στα πατώματα, κάθε φορά και σε κάθε τέτοιο γεγονός.. λέω, πως μπορεί ο καθένας μας, με το δικό του τρόπο να γιορτάζει μέσα του...αυτά τα βήματα που κάνει ο ΄΄ανθρωπος ...για την ελευθερία της σκέψης....
Δεν θα τολμήσω ποτέ να συμβουλεύσω ή να καθοδηγήσω κάποιον στα δικά μου συμπεράσματα.
Κατάθεση ψυχής σας κάνω....
Το ξέρω πως όλα αυτά φτιαχτά είναι...σ' αυτόν τον κόσμο...
Μα εγώ μιλώ για αληθινούς επαναστάτες της ψυχής....
Αυτοί έχουν αξία για μένα....
Μπορεί να μην έρχονται ποτέ στο προσκήνιο, μα πάντα αυτοί είναι που μας μαγεύουν.....
Γιατί χωρίς το όνειρο ο άνθρωπος δεν ζει...
Είναι στη φύση του να παραμυθιάζεται και ένα μόνο κλαράκι να βρει μέσα στο χείμμαρο , να προσπαθεί να κρατηθεί και να σωθεί .....
Κείμενο - αφήγηση
Σοφία Θεοδοσιάδη..
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

Μανόλης Αναγνωστάκης

Φοβάμαι

Φοβάμαι
τους ανθρώπους που εφτά χρόνια
έκαναν πως δεν είχαν πάρει χαμπάρι
και μια ωραία πρωία –μεσούντος κάποιου Ιουλίου–
βγήκαν στις πλατείες με σημαιάκια κραυγάζοντας
«Δώστε τη χούντα στο λαό».

Φοβάμαι τους ανθρώπους
που με καταλερωμένη τη φωλιά
πασχίζουν τώρα να βρουν λεκέδες στη δική σου.
Φοβάμαι τους ανθρώπους
που σου 'κλειναν την πόρτα
μην τυχόν και τους δώσεις κουπόνια
και τώρα τους βλέπεις στο Πολυτεχνείο
να καταθέτουν γαρίφαλα και να δακρύζουν.

Φοβάμαι τους ανθρώπους
που γέμιζαν τις ταβέρνες
και τα 'σπαζαν στα μπουζούκια
κάθε βράδυ
και τώρα τα ξανασπάζουν
όταν τους πιάνει το μεράκι της Φαραντούρη
και έχουν και «απόψεις».

Φοβάμαι τους ανθρώπους
που άλλαζαν πεζοδρόμιο όταν σε συναντούσαν
και τώρα σε λοιδορούν
γιατί, λέει, δεν βαδίζεις στον ίσιο δρόμο.
Φοβάμαι, φοβάμαι πολλούς ανθρώπους.
Φέτος φοβήθηκα ακόμα περισσότερο.

Το ποίημα «Φοβάμαι» γράφτηκε τον Νοέμβρη του 1983 και δημοσιεύτηκε στην εφημ. Αυγή.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

Νικηφόρος Βρεττάκος

Μικρός τύμβος

(17 Νοεμβρίου 1973)

Δίχως τουφέκι και σπαθί, με το ήλιο στο μέτωπο,

υπήρξατε ήρωες και ποιητές μαζί. Είστε το Ποίημα.

Απλώνοντας το χέρι μου δεν φτάνει ως εκεί

που ωραία λουλούδια τις μορφές σας

Λιτανεύει ο αέρας της αρετής. Ω παιδιά μου,

Μπροστά σ’ αυτό το ποίημα μετράει μόνο η σιωπή.

Από την ενότητα «Παραλειπόμενα», Β’ τόμος των Απάντων του ποιητή,
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος (Τάσος Λειβαδίτης)

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
δεν θα πάψεις ούτε στιγμή ν΄αγωνίζεσαι για την ειρήνη και
για το δίκαιο.
Θα βγείς στους δρόμους, θα φωνάξεις, τα χείλια σου θα
ματώσουν απ΄τις φωνές
το πρόσωπό σου θα ματώσει από τις σφαίρες – μα ούτε βήμα πίσω.
Κάθε κραυγή σου μια πετριά στα τζάμια των πολεμοκάπηλων
Κάθε χειρονομία σου σα να γκρεμίζει την αδικία.

Και πρόσεξε: μη ξεχαστείς ούτε στιγμή.
Έτσι λίγο να θυμηθείς τα παιδικά σου χρόνια
αφήνεις χιλιάδες παιδιά να κομματιάζονται την ώρα που παίζουν ανύποπτα στις
πολιτείες
μια στιγμή αν κοιτάξεις το ηλιοβασίλεμα
αύριο οι άνθρωποι θα χάνουνται στη νύχτα του πολέμου
έτσι και σταματήσεις μια στιγμή να ονειρευτείς
εκατομμύρια ανθρώπινα όνειρα θα γίνουν στάχτη κάτω από τις οβίδες.
Δεν έχεις καιρό
δεν έχεις καιρό για τον εαυτό σου
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί ν΄αφήσεις τη μάνα σου, την αγαπημένη
ή το παιδί σου.
Δε θα διστάσεις.
Θ΄απαρνηθείς τη λάμπα σου και το ψωμί σου
Θ΄απαρνηθείς τη βραδινή ξεκούραση στο σπιτικό κατώφλι
για τον τραχύ δρόμο που πάει στο αύριο.
Μπροστά σε τίποτα δε θα δειλιάσεις κι ούτε θα φοβηθείς.

Το ξέρω, είναι όμορφο ν΄ακούς μια φυσαρμόνικα το βράδυ,
να κοιτάς έν΄ άστρο, να ονειρεύεσαι
είναι όμορφο σκυμένος πάνω απ΄το κόκκινο στόμα της αγάπης σου
Να την ακούς να σου λέει τα όνειρα της για το μέλλον.
Μα εσύ πρέπει να τ΄αποχαιρετήσεις όλ΄αυτά και να ξεκινήσεις
γιατί εσύ είσαι υπεύθυνος για όλες τις φυσαρμόνικες του κόσμου,
για όλα τ΄άστρα, για όλες τις λάμπες και
για όλα τα όνειρα
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
μπορεί να χρειαστεί να σε κλείσουν φυλακή για είκοσι ή
και περισσότερα χρόνια
μα εσύ και μες στη φυλακή θα θυμάσαι πάντοτε την άνοιξη,
τη μάνα σου και τον κόσμο.
Εσύ και μες απ΄ το τετραγωνικό μέτρο του κελλιού σου
θα συνεχίσεις τον δρόμο σου πάνω στη γη .
Κι΄ όταν μες στην απέραντη σιωπή, τη νύχτα
θα χτυπάς τον τοίχο του κελλιού σου με το δάχτυλο
απ΄τ΄άλλο μέρος του τοίχου θα σου απαντάει η Ισπανία.
Εσύ, κι ας βλέπεις να περνάν τα χρόνια σου και ν΄ ασπρίζουν
τα μαλλιά σου
δε θα γερνάς.

Εσύ και μες στη φυλακή κάθε πρωί θα ξημερώνεσαι πιο νέος
Αφού όλο και νέοι αγώνες θ΄ αρχίζουνε στον κόσμο
αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος
θα πρέπει να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό.
Αποβραδίς στην απομόνωση θα γράψεις ένα μεγάλο τρυφερό
γράμμα στη μάνα σου
Θα γράψεις στον τοίχο την ημερομηνία, τ΄αρχικά του ονόματος σου και μια λέξη :
Ειρήνη
σα ναγραφες όλη την ιστορία της ζωής σου.

Να μπορείς να πεθάνεις ένα οποιοδήποτε πρωινό
να μπορείς να σταθείς μπροστά στα έξη ντουφέκια
σα να στεκόσουνα μπροστά σ΄ολάκαιρο το μέλλον.
Να μπορείς, απάνω απ΄την ομοβροντία που σε σκοτώνει
εσύ ν΄ακούς τα εκατομμύρια των απλών ανθρώπων που
τραγουδώντας πολεμάνε για την ειρήνη.
Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος.

Αν θέλεις να λέγεσαι άνθρωπος

Αφήγηση - Κώστας Καζάκος

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

Γιάννης Ρίτσος διαβάζει την ''Ρωμιοσύνη'' στο Πολυτεχνείο στην επέτειο ενός χρόνου απο τα γεγονότα της εξέγερσης (1974). Απο το ντοκιμαντέρ - χρονικό της μεταπολίτευσης, από τη φοιτητική εξέγερση του 1973 μέχρι τον Αύγουστο του 1975 του Νίκου Καβουκίδη με τίτλο «Μαρτυρίες». ...Σώπα, όπου νάναι θα σημάνουν οι καμπάνες. Aυτό το χώμα είναι δικό τους και δικό μας. Kάτου απ' το χώμα, μες στα σταυρωμένα χέρια τους κρατάνε της καμπάνας το σκοινί - περμένουνε την ώρα, δεν κοιμούνται, περμένουν να σημάνουν την ανάσταση. Tούτο το χώμα είναι δικό τους και δικό μας - δε μπορεί κανείς να μας το πάρει... - See more at: http://www.musicpaper.gr/documents/item/6765-o-giannis-ritsos-diavazei-ti-romiosyni-sto-polytexneio-vinteo#sthash.jH3hDTEN.dpuf
Πηγή: www.musicpaper.gr

Ο Γιάννης Ρίτσος διαβάζει την ''Ρωμιοσύνη'' στο Πολυτεχνείο στην επέτειο ενός χρόνου απο τα γεγονότα της εξέγερσης (1974). Απο το ντοκιμαντέρ - χρονικό της μεταπολίτευσης, από τη φοιτητική εξέγερση του 1973 μέχρι τον Αύγουστο του 1975 του Νίκου Καβουκίδη με τίτλο «Μαρτυρίες». ...Σώπα, όπου νάναι θα σημάνουν οι καμπάνες. Aυτό το χώμα είναι δικό τους και δικό μας. Kάτου απ' το χώμα, μες στα σταυρωμένα χέρια τους κρατάνε της καμπάνας το σκοινί - περμένουνε την ώρα, δεν κοιμούνται, περμένουν να σημάνουν την ανάσταση. Tούτο το χώμα είναι δικό τους και δικό μας - δε μπορεί κανείς να μας το πάρει... - See more at: http://www.musicpaper.gr/documents/item/6765-o-giannis-ritsos-diavazei-ti-romiosyni-sto-polytexneio-vinteo#sthash.hmPutgml.dpuf
Πηγή: www.musicpaper.gr

....Σώπα όπου νάναι θα σημάνουν οι καμπάνες..
Αυτό το χώμα είναι δικό τους και δικό μας...

...Σώπα, όπου νάναι θα σημάνουν οι καμπάνες. Aυτό το χώμα είναι δικό τους και δικό μας. Kάτου απ' το χώμα, μες στα σταυρωμένα χέρια τους κρατάνε της καμπάνας το σκοινί - περμένουνε την ώρα, δεν κοιμούνται, περμένουν να σημάνουν την ανάσταση. Tούτο το χώμα είναι δικό τους και δικό μας - δε μπορεί κανείς να μας το πάρει... - See more at: http://www.musicpaper.gr/documents/item/6765-o-giannis-ritsos-diavazei-ti-romiosyni-sto-polytexneio-vinteo#sthash.jH3hDTEN.dpuf
Πηγή: www.musicpaper.gr

Kάτου απ' το χώμα, μες στα σταυρωμένα χέρια τους κρατάνε της καμπάνας το σκοινί - περμένουνε την ώρα, δεν κοιμούνται, περμένουν να σημάνουν την ανάσταση. Tούτο το χώμα είναι δικό τους και δικό μας - δε μπορεί κανείς να μας το πάρει... - See more at: http://www.musicpaper.gr/documents/item/6765-o-giannis-ritsos-diavazei-ti-romiosyni-sto-polytexneio-vinteo#sthash.jH3hDTEN.dpuf
Πηγή: www.musicpaper.gr

Ο Ρίτσος διαβάζει την ''Ρωμιοσύνη'' στο Πολυτεχνείο (1974)

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

ΗΛΙΑΣ ΓΚΡΗΣ Το ερπετό που ξυπνάει 17 Νοέμβρη 1989 Θητεύσαμε παιδιά στη νύχτα με ένα σταφύλι θυμού ατρύγητο. Τι αμόλυντη περηφάνια είχαν τα λόγια μας φωτίζοντας το θαύμα πού· θαύμα δεν έγινε. Είναι από τότε που η μνήμη ερπετό ξυπνάει και τρώει απ' τη θλίψη και ύστερα λουφάζει σε τάφο συλημένο, γιατί πάντα θα ανθίζει η στοργή για τα ναυάγια που επιστρέφουν παράδοξα όπως σκιές του φονιά μέσα στα όνειρα. Και είναι από τότε που βγάζουν στο σφυρί τα κουρέλια εκείνου του πάναγνου έρωτα· του πάναγνου έρωτα. Και όσοι τάχθηκαν πρώτοι, εξαργύρωσαν την κραυγή μας ερήμην. Από κείνη τη νύχτα, ό,τι και αν πω, φωνάζει σαν αίμα. Πηγή: www.lifo.gr

ΜΑΝΟΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΑΚΗΣ Φοβᾶμαι... Φοβᾶμαι τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἑφτὰ χρόνια ἔκαναν πὼς δὲν εἶχαν πάρει χαμπάρι καὶ μία ὡραία πρωία μεσοῦντος κάποιου Ἰουλίου βγῆκαν στὶς πλατεῖες μὲ σημαιάκια κραυγάζοντας «δῶστε τὴ χούντα στὸ λαό». Φοβᾶμαι τοὺς ἀνθρώπους ποὺ μὲ καταλερωμένη τὴ φωλιὰ πασχίζουν τώρα νὰ βροῦν λεκέδες στὴ δική σου. Φοβᾶμαι τοὺς ἀνθρώπους ποὺ σοῦ κλείναν τὴν πόρτα μὴν τυχὸν καὶ τοὺς δώσεις κουπόνια καὶ τώρα τοὺς βλέπεις στὸ Πολυτεχνεῖο νὰ καταθέτουν γαρίφαλα καὶ νὰ δακρύζουν. Φοβᾶμαι τοὺς ἀνθρώπους ποὺ γέμιζαν τὶς ταβέρνες καὶ τὰ σπάζαν στὰ μπουζούκια κάθε βράδυ καὶ τώρα τὰ ξανασπάζουν ὅταν τοὺς πιάνει τὸ μεράκι τῆς Φαραντούρη καὶ ἔχουν καὶ «ἀπόψεις». Φοβᾶμαι τοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἄλλαζαν πεζοδρόμιο ὅταν σὲ συναντοῦσαν καὶ τώρα σὲ λοιδοροῦν γιατὶ, λέει, δὲν βαδίζεις ἴσιο δρόμο. Φοβᾶμαι, φοβᾶμαι πολλοὺς ἀνθρώπους. Φέτος φοβήθηκα ἀκόμη περισσότερο. Νοέμβρης 1983 Πηγή: www.lifo.gr

Πατρίδα είναι το καλύτερο και το χειρότερο..

Εχει στο αίμα της πολλούς διαφορετικούς πολιτισμούς - και έχει γνωρίσει ακόμα περισσότερους. Ανήσυχη, ερευνητική, ταξιδιάρα σε τόπους και ιδέες, η Μπαρμπαρά Κασέν γεννήθηκε στη Γαλλία, μεγάλωσε σε εβραϊκή οικογένεια και από παιδάκι έπαιζε στα δάχτυλά της τα αρχαία ελληνικά και λατινικά.
Το να γίνει ελληνίστρια φιλόλογος ήταν από τις πρώτες επιλογές της, όμως υπήρξαν κι άλλες πολλές: δοκιμιογράφος, λογοτέχνις, μεταφράστρια, σήμερα διευθύνει το Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας ενώ το 2012 τιμήθηκε με το Μέγα Βραβείο της Γαλλικής Ακαδημίας για το σύνολο του έργου της.
Η διακεκριμένη φιλόσοφος βρέθηκε πριν από λίγες ημέρες στην Αθήνα -προσκεκλημένη του Γαλλικού Ινστιτούτου και των εκδόσεων Μελάνι- για την παρουσίαση του νέου βιβλίου της «Η Νοσταλγία. Πότε λοιπόν είναι κανείς σπίτι του;».
Kαι είχε πολλά κι ενδιαφέροντα να πει μιλώντας στην «Εφ.Συν» για τη σχέση των ανθρώπων με τον χρόνο, την πατρίδα και τις γλώσσες τους.
Στο σαγηνευτικό της δοκίμιο για το «ασφυκτικό και γλυκό συναίσθημα» της νοσταλγίας έχει συνοδοιπόρους τον πολύτροπο Οδυσσέα, τον ηρωικό Αινεία και τη Γερμανοεβραία φιλόσοφο Χάνα Αρεντ, ενώ μας δίνει ένα γενναιόδωρο μάθημα ανθρωπισμού: «Ρίζωμα και ξεριζωμός: να τι είναι η νοσταλγία», τονίζει.

● Γιατί ασχολείστε με ένα θέμα όπως η νοσταλγία, επιβεβαιώνοντας πως μας απασχολεί από την αρχαιότητα, ενώ είναι ιδιαίτερα επίκαιρο σήμερα;
Κατ’ αρχάς ήταν ένα προσωπικό θέμα. Ηθελα να καταλάβω γιατί αισθάνομαι νοσταλγία για ένα μέρος, την Κορσική, όπου ούτε είχα γεννηθεί ούτε είχα μεγαλώσει και δεν είχα καμία οικογενειακή σχέση. Ωστόσο, εκεί βρίσκεται ο τάφος του άντρα μου. Η Κορσική σίγουρα δεν είναι «πατρίδα» μου, παρ’ όλα αυτά ποθώ να επιστρέφω εκεί. Τι είναι αυτό που μας κάνει να νιώθουμε σαν στο σπίτι μας όταν δεν πρόκειται για τον γενέθλιο τόπο μας; Η απάντηση είναι σαφής: Ενιωθα καλοδεχούμενη στην Κορσική. Η Μεσόγειος είναι από την αρχαιότητα ένας κόσμος γεμάτος ταξίδια, ανταλλαγές, περιπλανήσεις, αλλά και ένας τόπος φιλοξενίας. Θα μπορούσες να είσαι ένας «xenos», ένας ξένος που φιλοξενείται από έναν άλλον ξένο, σε μια τέλεια συμμετρία. Θα μπορούσες να είσαι «hostis», ένας ξενόφερτος, πιθανός «εχθρός» (σύμφωνα με τη λατινική ρίζα). Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, οι άνθρωποι περιπλανιούνται, πνίγουν τον εαυτό τους σε έναν εχθρικό χώρο, μακριά από το σπίτι τους, και δεν είναι ευπρόσδεκτοι πουθενά.
● Οι περισσότεροι έχουμε την εντύπωση ότι η «νοσταλγία» προέρχεται από την ελληνική λέξη «νόστος», ωστόσο εσείς περιγράφετε ότι είναι γερμανο-ελβετική. Ποια είναι η διαφορά μεταξύ των δύο ερμηνειών;
«Νοσταλγία» δεν είναι μια λέξη που θα συναντήσετε στην «Οδύσσεια», η οποία ωστόσο είναι το ποίημα του νόστου. Η λέξη στην πραγματικότητα έχει επινοηθεί από Ελβετούς γιατρούς τον 17ο αιώνα, οι οποίοι ήθελαν να εφεύρουν μια ασθένεια που θα επέτρεπε στους Ελβετούς μισθοφόρους του Λουδοβίκου 14ου να ξεφύγουν από τον θάνατο. Ηταν ο πόνος της πατρίδας, η νοσταλγία για το σπίτι τους. Ακόμα κι αν λιποτακτούσαν, δεν θα ήταν δικό τους σφάλμα, δεν θα μπορούσαν να αντισταθούν... Η νοσταλγία του Οδυσσέα δεν είναι ασθένεια, αλλά μάλλον μια ανθρώπινη κατάσταση. Η περιπλάνησή του, η αναζήτηση της ταυτότητας, το σημάδι που τον διακρίνει, το κρεβάτι που μοιράζεται με την Πηνελόπη, ο τρόπος που επιστρέφει και που αναχωρεί πάλι για άλλους τόπους μακρινούς, όλα αυτά τα απίστευτα ποιητικά χαρακτηριστικά και η ερμηνεία τους σκιαγραφούν τον κόσμο όπου ζούμε...
● Πώς περιγράφετε στο βιβλίο σας τις διάφορες εκφάνσεις της νοσταλγίας: του Οδυσσέα, του Αινεία και της Αρεντ;
Ο Οδυσσέας επιστρέφει στο σπίτι ύστερα από περίπου είκοσι χρόνια περιπλάνησης. Βρίσκεται στην κυριολεξία στις ρίζες του, στην Ιθάκη, στην Πηνελόπη και στο ριζωμένο κρεβάτι του. Ωστόσο, σύντομα αναχωρεί και πάλι για άγνωστες χώρες, μακρινές, όπου οι άνθρωποι δεν έχουν δει θάλασσα. Η νοσταλγία του είναι διπλή και η γερμανική γλώσσα βοηθά σε αυτή τη διάκριση: «Heimweh», η πιεστική επιθυμία για το σπίτι, και «sehnsucht», η προσδοκία για το άγνωστο.
Ο Αινείας φεύγει από την Τροία, που καίγεται, μεταφέροντας την πατρίδα στην πλάτη του, τον γέρο πατέρα του και τους θεούς του στους ώμους του. Ποτέ δεν θα επιστρέψει και θα εγκατασταθεί στον τόπο που θα γινόταν η Ρώμη υπό μία συνθήκη: να ξεχάσει τη μητρική του γλώσσα, να μη μιλά πλέον ελληνικά, αλλά λατινικά.
Η Αρεντ, πάλι, μεγαλωμένη σε γερμανοεβραϊκή οικογένεια, «πολιτογραφημένη» στην αμερικανική εξορία της μετά την άνοδο του ναζισμού, επέλεξε να αυτοπροσδιοριστεί όχι σε σχέση με μια χώρα ή έναν λαό, αλλά σε σχέση με μια γλώσσα. Αναγνωρίζει τη μητρική της γλώσσα, τη γερμανική, ως μόνη πατρίδα της. Η Αρεντ είναι η σύγχρονη ανθρώπινη ύπαρξη, ποτέ σαφώς στο σπίτι μας και πάντα σε κάποια εξορία.
● Πόσο σημαντική είναι η γλώσσα σήμερα για τις έννοιες της πατρίδας και της ταυτότητας;
Είναι θεμελιώδης. Πρέπει να σκεφτόμαστε με όρους γλώσσας και μετάφρασης. Εχω διευθύνει ένα «Λεξικό των μη μεταφράσιμων όρων» ώστε να υπάρχει ένα σημείο εκκίνησης σχετικά με τις διαφορές μεταξύ γλωσσών και πολιτισμών, προκειμένου να ερευνήσουμε τις διαφορές χωρίς να τις διορθώσουμε. Είχα δύο εχθρούς: τα globish (παγκόσμια αγγλικά), που καλύπτουν τις μοναδικότητες με ένα πέπλο ψευδο-καθολικής μετάδοσης στο πλαίσιο της σημερινής παγκοσμιοποίησης, ενώ περιορίζουν τις γλώσσες του πολιτισμού σε κομμάτια παλαιομοδίτικων διαλέκτων.
Και αυτό που εγώ αποκαλώ -με βάση τον Χάιντεγκερ- «οντολογικό εθνικισμό», μια ιεράρχηση των γλωσσών με την αρχαία ελληνική και γερμανική γλώσσα -πιο ελληνική από την ελληνική- στην κορυφή, ως καλύτερα ριζωμένες στην αυθεντικότητα της σκέψης. Η διαφορετικότητα των γλωσσών είναι, πιστεύω, ένας από τους καλύτερους τρόπους για να ληφθούν υπόψη οι ποικίλες και σύνθετες ταυτότητες, και η μετάφραση είναι το καλύτερο know-how για τις διαφορές.
● Ποια είναι η έννοια της πατρίδας σήμερα στην Ευρώπη; Σε πολυπολιτισμικές κοινωνίες, με σύνορα που αλλάζουν, με ζητήματα όπως η μετανάστευση, ο εθνικισμός, να μας απασχολούν;
«Πατρίδα» είναι το καλύτερο και το χειρότερο, και συχνά χρησιμοποιείται για το χειρότερο. Εύχομαι η Ευρώπη να μπορούσε να είναι μια πατρίδα, αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι είναι ή ότι θα μπορούσε να είναι. Ευρωπαίος, έχει πει ο Κούντερα, είναι αυτός που νοσταλγεί την Ευρώπη.
● Τι σκέφτεστε και νιώθετε όταν βλέπετε τους πρόσφυγες από τη Συρία και άλλες χώρες να έρχονται στην Ευρώπη, να χάνουν τις ζωές τους επιχειρώντας να περάσουν σύνορα που είναι πολλές φορές κλειστά;
Ντρέπομαι για την Ευρώπη και για τον εαυτό μου. Πού είναι οι θεσμοί, οι κανόνες, πού είναι οι κυβερνώντες; Γνωρίζουμε όλοι ότι ορισμένες συγκεκριμένες ενέργειες μπορούν να γίνουν, όπως: να πάψει να θεωρείται αξιόπιστο κριτήριο η διαφορά μεταξύ των πολιτικών και οικονομικών προσφύγων, να οργανωθεί η υποδοχή τους λαμβάνοντας υπόψη και τις δυνατότητες και τις επιθυμίες τους, να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα στις χώρες της αναχώρησης, να υπάρχει δράση κατά των κυκλωμάτων κ.λπ. Πρέπει να τους καλοδεχτούμε, αυτό είναι το καλύτερο και για εμάς, αλλά δεν μπορούμε να το κάνουμε. Πώς αλήθεια μπορούμε να δράσουμε προκειμένου να κάνουμε το καθήκον μας;
● Είναι σημαντικό για έναν μετανάστη να ενταχθεί στην κοινωνία της χώρας όπου θα εγκατασταθεί ή πρέπει να διατηρεί τη διαφορετική ταυτότητά του;
Δεν βάζω διλήμματα, ή το ένα ή το άλλο. Ελπίζω και τα δύο, αν είναι δυνατόν, να γίνονται ταυτόχρονα: να ξέρει ο μετανάστης ποιος είναι και από πού έρχεται, τη γλώσσα του, τον πολιτισμό του, την Ιστορία και την προσωπική του ιστορία. Και να μάθει πού είναι τώρα και να συμμετέχει. Αλλά φυσικά, εφόσον είναι ευπρόσδεκτος και του παρέχεται η δυνατότητα συμμετοχής του... Αυτές είναι οι προϋποθέσεις μιας πραγματικής αλληλεπίδρασης που «εμείς» και αυτοί χρειάζονται. Ο Ναπολέων το είχε πει: «Αυτή η παλιά, φθαρμένη Ευρώπη μού είναι βαρετή».
● Ποιες είναι οι αρχές και οι αξίες που θα πρέπει να επικρατούν στην Ευρώπη σήμερα, σε μια εποχή κρίσης που δεν είναι μόνο οικονομική, αλλά επηρεάζει όλες τις πτυχές της κοινωνίας και του πολιτισμού;
Να σταματήσει η Ευρώπη να ποσοτικοποιεί τα πάντα, να σκεφτεί τις δικές της οικουμενικές ή ψευδο-οικουμενικές αξίες και να μάθει να μεριμνά για τις «διαφορές». Η Ευρώπη πρέπει να είναι έξυπνη και να επαναθέσει ερωτήματα - σχετικά με τη Γη, με τους μετανάστες... Τι είναι πραγματικά σημαντικό; Τι πραγματικά θέλουμε; Αλλά το «εμείς» ως αξίωμα είναι τo πολιτικό πρόβλημα.

Ποτέ δεν αισθάνθηκα ριζωμένη κάπου

● Μπορείτε να μας περιγράψετε την προσωπική εμπειρία σας σε σχέση με τη νοσταλγία και τη διαμόρφωση της ιδιαίτερης ταυτότητάς σας;
Ημουν ένα πολύ ευτυχισμένο παιδί, μιας πολύ κοσμικής εβραϊκής οικογένειας. Εμαθα πως είμαστε Εβραίοι, επειδή η μητέρα μου μού είπε για τον πόλεμο, πώς ζούσαν εκείνη την εποχή και πώς διέφυγαν τελικά. Μου μιλούσε κάνοντας αμέτρητα δικά μου πορτρέτα - ήταν καλή ζωγράφος και ήθελε να βλέπει τα μάτια μου όταν ζωγράφιζε! Ο πατέρας της καταγόταν από την Ουγγαρία. Από την πλευρά του πατέρα μου οι ρίζες φτάνουν ώς τα τέλη του Μεσαίωνα και τον Πάπα της Αβινιόν. Ποτέ δεν υπήρξα νοσταλγική - για ποιο πράγμα να είμαι άραγε; Γεννήθηκα στο Παρίσι, αγαπώ τα γαλλικά, τη γαλλική λογοτεχνία, αλλά ποτέ δεν αισθάνθηκα ριζωμένη κάπου. Η Χάνα Αρεντ έχει πει ότι κατάλαβε πως ήταν εβραϊκής καταγωγής μόνον όταν την πρόσβαλαν για την καταγωγή της. Και πως ποτέ δεν αισθάνθηκε ότι ανήκει σε κάποιο λαό, ούτε στους Γερμανούς ούτε στους Εβραίους. Εγώ έχω, τηρουμένων των αναλογιών, την ίδια εμπειρία.

Εμαθα ελληνικά από παιδί

● Πώς προέκυψε το ενδιαφέρον σας για την αρχαία ελληνική γλώσσα και τη φιλοσοφία;
Εμαθα λατινικά και ελληνικά στο σχολείο, ο πατέρας μου με βοηθούσε στα μαθήματά μου και μας άρεσε να μεταφράζουμε μαζί. Μέσω της μετάφρασης έμαθα ταυτόχρονα ελληνικά και γαλλικά, που μου πρόσφεραν διαφορετικές δυνατότητες αντίληψης και επινόησης. Η γλώσσα και τα κείμενα της αρχαίας Ελλάδας ήταν από τότε για μένα μια μοναδική, ασύγκριτη εμπειρία ευφυΐας και ομορφιάς. Στη συνέχεια, επέλεξα τη φιλοσοφία, γιατί βάζει ερωτήματα που συχνά δεν έχουμε το θάρρος να θέσουμε. Μαθήτευσα σε πολύ καλούς χαϊντεγκεριανούς δασκάλους, μάλιστα είχα την τύχη να συναντήσω και τον Χάιντεγκερ, κατά τη διάρκεια ενός σεμιναρίου όπου δίδασκε και ο ποιητής Ρενέ Σαρ. Εκτοτε οι ιδέες του Χάιντεγκερ σε σχέση και με την αρχαία Ελλάδα, καθώς και το έργο των σοφιστών, με απασχολούν.

Ιnfo:

Συντάκτης:

Παρή Σπίνου

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

Ένα άκρως ενδιαφέρον θέμα για την Πατρίδα ...τη Νοσταλγία ...τον νόστο...

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

ΕΝΑς ΙΝΔΙΑΝΙΚΟς ΜΥΘΟς..... Η τέχνη της συμβίωσης.

Ένας πανάρχαιος μύθος των ινδιάνων Σιου, λέει πως ήρθαν κάποτε στη σκηνή του γέρου μάγου της φυλής, πιασμένοι χέρι χέρι, ο Άγριος Ταύρος, ο πιο γενναίος και τιμημένος νέος πολεμιστής, και το Ψηλό Σύννεφο, η κόρη του αρχηγού, μια από τις ωραιότερες γυναίκες της φυλής.
"Αγαπιόμαστε" αρχίζει ο νέος.
"Και θα παντρευτούμε" λέει εκείνη.
"Και αγαπιόμαστε τόσο που φοβόμαστε..."
"Θα θέλαμε κάποιο μαγικό, ένα χαϊμαλί, ένα φυλαχτό..."
"Κάτι που θα μας εγγυάται ότι θα είμαστε για πάντα μαζί."
"Που θα μας εξασφαλίσει ότι θα είμαστε ο ένας στο πλευρό του άλλου, ώσπου να συναντήσουμε τον Μανιτού, την ημέρα του θανάτου".
"Σε παρακαλούμε" ικετεύουν, "πες μας τί μπορούμε να κάνουμε..."
Ο μάγος τους κοιτάζει και συγκινείται που τους βλέπει τόσο νέους, τόσο ερωτευμένους, να λαχταρούν τόσο μια του λέξη.
"Υπάρχει κάτι ..." λέει τελικά ο σοφός μάγος μετά από αρκετή ώρα. "Αλλά δεν ξέρω...είναι ένα έργο πολύ δύσκολο και απαιτεί θυσίες."
"Δεν μας πειράζει" λένε και οι δύο.
"Ό,τι και να' ναι" επιβεβαιώνει ο Άγριος Ταύρος.
"Ωραία" λέει ο μάγος. "Ψηλό Σύννεφο, βλέπεις το βουνό που είναι βόρεια από το χωριό μας; Πρέπει να το ανέβεις μόνη σου, χωρίς τίποτα άλλο εκτός από ένα δίχτυ και τα χέρια σου, και να κυνηγήσεις το πιο όμορφο και δυνατό γεράκι του βουνού. Αν το πιάσεις, πρέπει να το φέρεις εδώ ζωντανό την τρίτη μέρα μετά την πανσέληνο. Κατάλαβες;"
Η νεαρή κοπέλα συγκατανεύει σιωπηλά.
"Κι εσύ Άγριε Ταύρε" συνεχίζει ο μάγος, "πρέπει να ανέβεις το βουνό του κεραυνού, κι όταν φτάσεις στην κορυφή, τον πιο άγριο απ' όλους τους αετούς, και με τα χέρια σου μόνο κι ένα δίχτυ να τον πιάσεις χωρίς να τον τραυματίσεις και να τον φέρεις μπροστά μου, ζωντανό, την ίδια μέρα που θα έρθει και το Ψηλό Σύννεφο....Πηγαίνετε τώρα."
Οι δυο νέοι κοιτάζονται με τρυφερότητα, κι ύστερα από ένα φευγαλέο χαμόγελο φεύγουν για να εκπληρώσουν την αποστολή που τους ανατέθηκε. Εκείνη πάει προς το βορρά, εκείνος προς το νότο...
Την καθορισμένη ημέρα, μπροστά στη σκηνή του μάγου, περιμένουν οι δυο νέοι, ο καθένας με μια πάνινη τσάντα, που περιέχει το πουλί που του ζητήθηκε.
Ο μάγος τους λέει να βγάλουν τα πουλιά από τις τσάντες με μεγάλη προσοχή. Οι νέοι κάνουν αυτό που τους λέει, και παρουσιάζουν στο γέρο για να τα εγκρίνει τα πουλιά που έπιασαν Είναι πανέμορφα, χωρίς αμφιβολία, τα καλύτερα του είδους τους.
"Πετούσαν ψηλά;" ρωτάει ο μάγος.
"Ναι, βέβαια. Κι εμείς, όπως μας ζητήσατε.... Και τώρα;" ρωτάει ο νέος. "Θα τα σκοτώσουμε και θα πιούμε την τιμή από το αίμα τους;"
"Όχι" λέει ο γέρος.
"Να τα μαγειρέψουμε και να φάμε τη γενναιότητα από το κρέας τους;" προτείνει η νεαρή.
"Όχι" ξαναλέει ο γέρος. "Κάντε ότι σας λέω. Πάρτε τα πουλιά και δέστε τα μεταξύ τους από τα πόδια μ' αυτές τις δερμάτινες λωρίδες... Αφού τα δέσετε, αφήστε τα να φύγουν, να πετάξουν ελεύθερα."
Ο πολεμιστής και η νεαρή κοπέλα κάνουν ό,τι ακριβώς τους έχει πει ο μάγος, και στο τέλος ελευθερώνουν τα πουλιά.
Ο αετός και το γεράκι προσπαθούν να πετάξουν, αλλά το μόνο που καταφέρνουν είναι να στριφογυρίζουν και να ξαναπέφτουν κάτω. Σε λίγα λεπτά, εκνευρισμένα που δεν καταφέρνουν να πετάξουν, τα πουλιά επιτίθενται με τσιμπήματα το ένα εναντίον του άλλου, μέχρι που πληγώνονται.
"Αυτό είναι το μαγικό. Μην ξεχάσετε ποτέ αυτό που είδατε σήμερα. Τώρα, είστε κι εσείς ένας αετός κι ένα γεράκι. Αν δεθείτε ο ένας με τον άλλον, ακόμα κι αν το κάνετε από αγάπη, όχι μόνο θα σέρνεστε στη ζωή σας, αλλά επιπλέον, αργά ή γρήγορα, θα αρχίσετε να πληγώνετε ο ένας τον άλλον. Αν θέλετε η αγάπη σας να κρατήσει για πάντα, να πετάτε μαζί, αλλά ποτέ δεμένοι."

(Είναι από το βιβλίο του Χόρχε Μπουκάι "Ο δρόμος της συνάντησης".)

Για τη φίλη , που προσπαθούσε να με πείσει , πως το για πάντα μαζί είναι αποτέλεσμα του

''στενού κλοιού'''μέσα σ' ένα ζευγάρι.

Τώρα της έμειναν τα κλάμματα...

.Δεν της είχε άραγε μιλήσει κανείς,για την ''τέχνη του ζειν της καθημερινότητας'' ????

Για πάντα μαζί...μια λέξη εγω'ι'στική εκ πρώτης όψεως...μια λέξη δύσκολη...σε στενά καλούπια βαλμένη...μια λέξη παρεξηγημένη...

Για πάντα μαζί...μια λέξη και μαγική...

Λέξη '''μαζί''' ύψιστης σημασιολογίας....

Λέξη δουλεμένη και λαξευμένη από τους σοφούς....

Έννοια γλυκειά η λέξη τούτη...

Το επιθυμητόν....το ζητούμενον...της ψυχής ...του πνεύματος...και της καρδιάς...

Λέξη παγίδα στο χρόνο...δευσμευτική....κινητήριος δύναμη...σαρωτική...λέξη δημιουργίας φθοράς ενίοτε...

Μα πάντα λέξη μαγική : ΜΑΖΙ...

Σοφία Θεοδοσιάδη.

Για Πάντα Μαζί- Γιάννης Πάριος.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

15 Νοεμβρίου 2015

Ανέραστες Γυναίκες....

«Αν δεν θέλω σεξ είμαι ανέραστη ή λεσβία, αν θέλω σεξ είμαι τσούλα. Αν το κάνουμε αμέσως είμαι εύκολη, αν το καθυστερήσω το παίζω δύσκολη. Αν μείνω έγκυος είμαι ηλίθια, αν κάνω έκτρωση είμαι ανήθικη. Τι διάολο είμαι;»
Λύο Καλοβυρνάς
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
Χαίνηδες - Συνταγές μαγειρικής..

Από μικρή τής άρεσε, μες στην κουζίνα μόνη
τις ώρες να σκοτώνει
με τη μαγειρική,
και πέφτανε τα δάκρυα θυμώντας τη ζωή της
και δίναν στο φαΐ της
μια γεύση μαγική.

Κύμινο, μοσχοκάρυδο και κόκκινο πιπέρι,
ποτέ δεν είχε ταίρι
ν’ αλλάξει μιαν ευχή,
να χαμηλώσεις τη φωτιά μετά την πρώτη βράση,
να γίνονταν η πλάση
ξανά απ’ την αρχή.

Ψιλοκομμένος μαϊντανός, και σκόρδο μια σκελίδα,
να `φεγγε μιαν ελπίδα
στα μάτια τα μελιά,
και προς το τέλος πρόσθεσε ένα ποτήρι λάδι,
να `νιωθε ένα χάδι
μια μέρα στα μαλλιά.

Μια νύχτα έπιασε φωτιά μέσα στο μαγερειό της,
που `κανε το φευγιό της
να μοιάζει με γιορτή,
τέτοια που γύρω φύτρωσαν άσπρα του γάμου κρίνα,
ολόιδια με κείνα
που είχε ονειρευτεί.

Πόσες καρδιές που γίνανε αναλαμπή κι αθάλη,
μας κάμανε μεγάλη
κάποια μικρή στιγμή,
κι αθόρυβα διαβήκανε απ’ της ζωής την άκρη,
χωρίς ν’ αφήσει δάκρυ
σε μάγουλο γραμμή.

Στίχοι:
Δημήτρης Αποστολάκης
Μουσική:
Δημήτρης Ζαχαριουδάκης & Γιώργος Μανωλάκης

Χαίνηδες - Συνταγές μαγειρικής..
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,
Και ναι μπερδεμένες οι γυναίκες ακόμα και σήμερα...
Γυναίκες εργαζόμενες...γυναίκες..ελεύθερες κατά τα λεγόμενα πάντα της κοινωνίας...
Γυναίκες εγκλωβισμένες στα ταμπού της συντηρητικής νοοτροπίας που καταβροχθίζει επιθυμίες και θέλω ανθρώπων που διψούν για ζωή...
Ανέραστες γυναίκες και δυστυχισμένες...που τον έρωτα τοποθετήσαν σε καλούπια ...που αυτός ποτέ του δεν χωρά...
Γυναίκες κακιασμένες τελικά...που η χαρά έπαψε επίσκεψη σ' αυτές να κάνει...
Το σεξ ...κι ο έρωτας και η αγάπη ...απαγορευτικές οι λέξεις... για τις καταπιεσμένες, ανέραστες γυναίκες...
Ένα τραγούδι τόσο αληθινό... δίνει την έκταση της μοναξιάς τους..και της φλόγας που τις καίει τελικά....
Σοφία Θεοδοσιάδη...

Μια Βάρκα Θέλω Ποταμέ...

Επειδή βαρέθηκα και κοντεύω να χάσω το λογαριασμό...με όλα αυτά που συμβαίνουν γύρω μου..
Με τα δισεκατομύρια ευρώ που μοιράζουν οι τηλεοράσεις στα κράτη μέλη της Ευρωπα'ι'κής ένωσης...κι εμείς δεν τα βλέπουμε ποτέ...
Τα ποσοστά ανόδου και καθόδου των κομμάτων ..που σκασίλα μας μεγάλη εμάς για δαύτους... Εξωφρενικά χρέη ...που δεν καταλαβαίνω πως προέκυψαν ...ενώ εμείς παίρνουμε ψίχουλα...
Λες και ζούμε σε ένα οικονομικό πόλεμο...και καλούμαστε όλοι να γίνουμε οικονομολόγοι σε μια βραδιά..
Kαι σε αυτή την παράνοια πως να αντισταθεί κανείς ?
Σάμπως έχει άλλο όπλο ...πλην του λόγου ?
Διαβάστε λοιπόν αυτά τα υπέροχα λόγια του Νίκου Καββαδία...
και θα καταλάβετε τι μας συμβαίνει...καθαρά....

Μια βάρκα θέλω, ποταμέ, να ρίξω από χαρτόνι,
όπως αυτές που παίζουνε στις όχθες μαθητές.
Σκοτώνει, πες μου, ο χωρισμός;- Ματώνει, δε σκοτώνει.
Ποιος είπε φούντο; Ψέματα. Δε φτάσαμε ποτές.

“Υara Yara” , από τη συλλογή Τραβέρσο (1975)

Νίκος Καββαδίας: Yara yara - Ξέμπαρκοι

Yara yara - Νίκος Καββαδίας Τραγουδάνε Οι Ξέμπαρκοι Σύνθεση - ερμηνεία: Ηλίας Αριώτης - Νότης Χασάπης. S/S Ιόνιον 1934 «...Mόλις φθάναμε…

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

Η ΘΑΛΑΣΣΑ- ΠΟΙΗΣΗ..

Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα:
μπαίνεις και δεν ξέρεις αν θα βγεις.
Πόσοι δεν έφαγαν τα νιάτα τους –
μοιραίες βουτιές, θανατερές καταδύσεις,
γράμπες, πηγάδια, βράχια αθέατα,
ρουφήχτρες, καρχαρίες, μέδουσες.
Αλίμονο αν κόψουμε τα μπάνια
Μόνο και μόνο γιατί πνίγηκαν πεντέξι.
Αλίμονο αν προδώσουμε τη θάλασσα
Γιατί έχει τρόπους να μας καταπίνει.
Η θάλασσα είναι σαν τον έρωτα:
χίλιοι τη χαίρονται – ένας την πληρώνει.

Στο ομώνυμο ποίημα η θάλασσα αντιπροσωπεύει τον έρωτα. Ο ποιητής συγκρίνει αυτά τα φιανομενικά ανόμοια στοιχεία που όμως μέσα από την ανάλυση που κάνει αποδεικνύεται ότι έχουν πάρα πολλά κοινά στοιχεία. Το σημαντικότερο κοινό στοιχείο τους είναι πως αν και προκαλούν στη ζωή δυστυχίες, εξακολουθούν να παραμένουν υπέροχα. Μπορεί να πληγώνουν και να είναι επικίνδυνα, όμως μια εσωτερική κινητήρια δύναμη οδηγεί τους ανθρώπους να συνεχίσουν να κολυμπούν αλλά και να ερωτεύονται. Κανένας δεν πρέπει να σκέφτεται ότι θα είναι εκείνος που θα πληγωθεί - ο ένας στους χίλιους. Πάντα το ταξίδι στο άγνωστο κρύβει κινδύνους, αλλά μήπως αυτή δεν είναι και η ομορφιά του ταξιδιού;

Νίκος Πλάτανος- Ντίνος Χριστιανόπουλος - Η Θάλασσα.

Μελοποιημένη Ποίηση

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

14 Νοεμβρίου 2015

Παράλογος Ο Κόσμος και Παρανο'ι'κός.....

Αναρωτιέσαι εσύ κάθε φορά... τον παραλογισμό του κόσμου τούτου, δεν μπορείς να εξηγήσεις...
Γύρω σου απλώθηκε η βία και η ασχήμια φρικαλέα και εκρηκτικά...
Μικρός κι αδύναμος φαντάζεις εμπρός στα όπλα του εχθρού...τα φονικά....
Τον εαυτό σου ρώτησες ποτέ εσύ...τι είναι αυτό...που απ' την ζεστή την κάμαρα...εάν αυτή υπάρχει...απ' τη ζεστή του τη φωλιά...εάν αυτή ζεστή τη νιώθει...τι είναι αυτό το χέρι του, που όπλισε και μες στους δρόμους τόνε τρέχει...?
Ονόματα του έδωσες πολλά .... και τρομοκράτη και Τζιχαντιστή...και άπλυτο και βρωμερό...και μείασμα του κόσμου τούτου από εσένα εκατατάχθη....
Κι εγώ.. που ποτέ μου δεν μου άρεσε ταμπέλες να κολλάω και να προχωράω....και που σίγουρα δεν συμφωνώ...και που την βία ...από όπου κι αν προέρχεται καταδικάζω αμείλικτα...και συμπονώ και κλαίω...για κάθε ανθρώπινη ζωή που χάνεται...τούτο μοναχά σου λέω...
Κάθησε εκεί σε μια γωνιά ...τη σκέψη σου σε τάξη βάλε ...κι αναλογίσου απ' την αρχή...το άδικο που σκόρπισε ο πολιτισμένος ο κόσμος μας σε όλες τις αγαναχτισμένες τις καρδιές.......

Δέντρο και δάσος μίσους φύτεψες...και τώρα να το σταματήσεις δεν μπορείς...

Τη μια τη μέρα εδώ τρελλαίνεσαι.. εικόνες των πνιγμένων των παιδιών και των ταλαίπωρων ανθρώπων ...μες στη Μεσόγειο εκεί...στο απέραντο Νεκροταφείο...του ανθρώπινου καημού...
εσύ σαν αντικρύζεις...
Μα από το 2011 ένας ανελέητος πόλεμος ...μια ολική καταστροφή ζωών εκεί στα μάτια σου μπροστά εξελισσόταν...στη διπλανή Συρία...
Έκανες πως δεν έβλεπες ...δεν άκουγες...στις δύστυχες εικόνες και κραυγές εσύ δεν συμμετείχες...
Και τώρα που το πρόβλημα στα χέρια σου μπροστά...σαν μια καυτή πατάτα έσκασε...αναρωτιέσαι και αγαναχτείς...πως γίνεται εσύ να την πληρώνεις ?
Και ναι το ξέρω πως δεν είσαι ο σωστός ο στόχος των τρομοκρατών εσύ...
Μα μέσον και εργαλείο πίεσης λογίζεσαι...και των τρομοκρατών η καρδιά να ξεχωρίσει στόχους δεν μπορεί.....στοχεύει όσο πιο εύκολα μπορεί.....
Kαι θα αναρωτηθείτε ίσως και πολλές φορές...γιατί η Γαλλία ...γιατί μια άλλη χώρα ?
Σάμπως την αδικία αυτοί οι μετανάστες τρίτης γενιάς εις το πετσί τους δεν την νιώθουν ...ενσωματώθηκαν ποτέ στις χώρες άραγε που ευρεθήκαν?
Εύκολος στόχος γίνονται αυτοί...και εύκολα στρατολογούνται κάποιοι από αυτούς...σαν στην αγραμματοσύνη τους...και στο θρησκευτικό τους το συναίσθημα ποντάρουν...όσοι τα νήματα των συμφερόντων αυτού του κόσμου τα κινούν...
Και το αβυσσαλέο μίσος και καλά κρατεί ανάμεσα σε όλους τους αδικημένους...τους λαούς πως ενομίσαμε Β' κατηγορίας πολίτες πως είναι....
Τι θα σκεφτούνε θαρρείτε εσείς αυτοί οι λαοί...που εμείς οι Ευρωπαίοι θρηνούμε σήμερα τους 150 τους αδικοχαμένους τους νεκρούς...μέσα εις το Παρίσι....
Χιλιάδες θα μας αντιπαραθέσουν πως είναι οι νεκροί...που χρόνια τώρα ...οι ισχυροί...το θάνατο σκορπούν...για τα δικά τους τα συμφέροντα και για την καλοπέρασή τους...
Ποιανού το μέρος να ενστερνισθείς...και σε ποιανού μεριά να κατοικήσεις ?
Μα ο κόσμος μια παρέα είναι μάτια μου...και το παράλογο ...το άδικο αν κι εσύ δεν βαλθείς να εξαλείψεις...με τη μικρή σου δύναμη...και τον ξεσηκωμό ...τη διαμαρτυρία σου έμπρακτα αν δεν καταθέσεις...πάντα μπροστά σου...εικόνες τραγικές...θα έχεις να αντικρύζεις...
Θρησκείες ...παιχνίδια πολιτικά....ισσοροπίες επικράτησης οικονομικής μα και γοήτρου...οπλίζουνε τα χέρια ανείδεων πολλές φορές μα και αγαναχτισμένων...
Ένα σου λέω μοναχά και αυτό πολύ και το πιστεύω...η αδικία αν δεν αρθεί μέσα στην κοινωνία...πάντα δυστυχώς για τρόπο πίεσης, οι ταλαίπωροι και οι αδικημένοι...τους σκοτωμούς γύρω μας θα σκορπούν...και μες στη θλίψη θε να μας βυθίζουν....
Σήμερα αυτό το διάβασες έγινε στο Παρίσι...αύριο ίσως να το δεις στη γειτονιά σου να συμβαίνει....
Αντέδρασε ειρηνικά...και πίεσε όσο μπορείς....πολέμα την την αδικία...που τις καρδιές φουρκίζει...και σε πράξεις ανεξέλεγκτες ...το νου και το χέρι τ' ανθρώπου οδηγεί....
Κείμενο - Σοφία Θεοδοσιάδη.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

Οι μοιραίοι το δημοφιλέστερο ποίημα του Βάρναλη, χαρακτηρίστηκε ως ένα από τα κατορθώματα του νεοελληνικού λυρισμού. Το ποίημα πρωτοδημοσιεύτηκε στο περιοδικό Μαύρος Γάτος το 1922, τον ίδιο χρόνο που ο ποιητής με τη σύνθεσή του Το φως που καίει εγκαταλείποντας τις προηγούμενες αναζητήσεις του χάραξε τη νέα του πορεία: να υπηρετήσει με την τέχνη του την αριστερή ιδεολογία στην οποία είχε ενταχθεί.

Ο κοινωνικός στόχος του ποιήματος είναι σαφής: να απεικονίσει με τα πιο παραστατικά χρώματα τη δυστυχία των απόκληρων της ζωής.

Κώστας Βάρναλης «Οι μοιραίοι»

Μες στην υπόγεια την ταβέρνα,

μες σε καπνούς και σε βρισιές

(απάνω στρίγκλιζε η λατέρνα)

όλ’ η παρέα πίναμ’ εψές·

εψές, σαν όλα τα βραδάκια,

να πάνε κάτου τα φαρμάκια.

Σφιγγόταν ένας πλάι στον άλλο

και κάπου εφτυούσε καταγής.

Ω! πόσο βάσανο μεγάλο

το βάσανο είναι της ζωής!

Όσο κι ο νους να τυραννιέται,

άσπρην ημέρα δε θυμιέται.

Ήλιε και θάλασσα γαλάζα

και βάθος τ’ άσωτ’ ουρανού!

Ω! της αυγής κροκάτη γάζα,

γαρούφαλα του δειλινού,

λάμπετε, σβήνετε μακριά μας,

χωρίς να μπείτε στην καρδιά μας!

Του ενού ο πατέρας χρόνια δέκα

παράλυτος, ίδιο στοιχειό

τ’ άλλου κοντόημερ’ η γυναίκα

στο σπίτι λιώνει από χτικιό·

στο Παλαμήδι ο γιος του Μάζη

κι η κόρη του Γιαβή στο Γκάζι.

- Φταίει το ζαβό το ριζικό μας!

- Φταίει ο Θεός που μας μισεί!

- Φταίει το κεφάλι το κακό μας!

- Φταίει πρώτ’ απ’ όλα το κρασί!

Ποιος φταίει; ποιος φταίει;

Κανένα στόμα

δεν το ‘βρε και δεν το ‘πε ακόμα.

Έτσι στη σκοτεινή ταβέρνα

πίνουμε πάντα μας σκυφτοί.

Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα,

όπου μας εύρει, μας πατεί.

Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,

προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!

,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

Οι μοιραίοι Μες στην υπόγεια την ταβέρνα, μες σε καπνούς και σε βρισιές (απάνω στρίγκλιζε η λατέρνα) όλ’ η παρέα πίναμ’ εψές· εψές, σαν όλα τα βραδάκια, να πάνε κάτου τα φαρμάκια. Σφιγγόταν ένας πλάι στον άλλο και κάπου εφτυούσε καταγής. Ω! πόσο βάσανο μεγάλο το βάσανο είναι της ζωής! Όσο κι ο νους να τυραννιέται, άσπρην ημέρα δε θυμιέται. Ήλιε και θάλασσα γαλάζα και βάθος τ’ άσωτ’ ουρανού! Ω! της αυγής κροκάτη γάζα, γαρούφαλα του δειλινού, λάμπετε, σβήνετε μακριά μας, χωρίς να μπείτε στην καρδιά μας! Του ενού ο πατέρας χρόνια δέκα παράλυτος, ίδιο στοιχειό τ’ άλλου κοντόημερ’ η γυναίκα στο σπίτι λιώνει από χτικιό· στο Παλαμήδι ο γιος του Μάζη κι η κόρη του Γιαβή στο Γκάζι. – Φταίει το ζαβό το ριζικό μας! – Φταίει ο Θεός που μας μισεί! – Φταίει το κεφάλι το κακό μας! – Φταίει πρώτ’ απ’ όλα το κρασί! Ποιος φταίει; ποιος φταίει; Κανένα στόμα δεν το ’βρε και δεν το ’πε ακόμα. Έτσι στη σκότεινη ταβέρνα πίνουμε πάντα μας σκυφτοί. Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα, όπου μας εύρει, μας πατεί. Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!

Πηγή : Andro.gr [ http://www.andro.gr/empneusi/top-5-varnalis/

Οι μοιραίοι Μες στην υπόγεια την ταβέρνα, μες σε καπνούς και σε βρισιές (απάνω στρίγκλιζε η λατέρνα) όλ’ η παρέα πίναμ’ εψές· εψές, σαν όλα τα βραδάκια, να πάνε κάτου τα φαρμάκια. Σφιγγόταν ένας πλάι στον άλλο και κάπου εφτυούσε καταγής. Ω! πόσο βάσανο μεγάλο το βάσανο είναι της ζωής! Όσο κι ο νους να τυραννιέται, άσπρην ημέρα δε θυμιέται. Ήλιε και θάλασσα γαλάζα και βάθος τ’ άσωτ’ ουρανού! Ω! της αυγής κροκάτη γάζα, γαρούφαλα του δειλινού, λάμπετε, σβήνετε μακριά μας, χωρίς να μπείτε στην καρδιά μας! Του ενού ο πατέρας χρόνια δέκα παράλυτος, ίδιο στοιχειό τ’ άλλου κοντόημερ’ η γυναίκα στο σπίτι λιώνει από χτικιό· στο Παλαμήδι ο γιος του Μάζη κι η κόρη του Γιαβή στο Γκάζι. – Φταίει το ζαβό το ριζικό μας! – Φταίει ο Θεός που μας μισεί! – Φταίει το κεφάλι το κακό μας! – Φταίει πρώτ’ απ’ όλα το κρασί! Ποιος φταίει; ποιος φταίει; Κανένα στόμα δεν το ’βρε και δεν το ’πε ακόμα. Έτσι στη σκότεινη ταβέρνα πίνουμε πάντα μας σκυφτοί. Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα, όπου μας εύρει, μας πατεί. Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα, προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα! Ακούστε εδώ τον Κώστα Βάρναλη να απαγγέλει το ποίημά του «Οι μοιραίοι»:

Πηγή : Andro.gr [ http://www.andro.gr/empneusi/top-5-varnalis/ ]

Σαν το Μετανάστη- Φαραντούρη Μαρία.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

Ποίηση για το Αιγαίο

Το Αιγαίο Πέλαγος υπήρξε πάντοτε γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ ηπείρων, κοιτίδα πολιτισμών και πηγή έμπνευσης και δημιουργίας. Μέσω αυτού διακινήθηκαν αγαθά και ιδέες. Υπήρξε το σταυροδρόμι όπου συναντήθηκαν νοοτροπίες και πολιτισμοί τριών διαφορετικών ηπείρων. Ο Αιγαιοπελαγίτης άνθρωπος, έμπορος και ναυτικός βρισκόταν στο κέντρο αυτής της συνάντησης, αν δεν ήταν αυτός ο ίδιος που την προκαλούσε. Έτσι είχε τη δυνατότητα να κρίνει και να συγκρίνει ιδέες και να διαμορφώνει τη δική του άποψη. Στον αιγαιακό κόσμο κυριαρχεί η ανθρώπινη ταπεινή κλίμακα. Επικράτησε ένας ανθρωποκεντρικός πολιτισμός, στη νόρμα του οποίου ακόμα και η παράσταση του θείου πήρε ανθρώπινη μορφή.

Σε αυτό το πνεύμα κινείται η δημιουργία του Ομήρου, η Οδύσσεια το «έπος της θάλασσας» με τους πλατείς ορίζοντες , με τις πολλές μέρες που ξημερώνουν πάνω σε άγνωστους απάτητους τόπους [1]. Τον αγώνα τούτο με τις αντίδικες δυνάμεις του πελάγους τον κερδίζει ο άνθρωπος, η θέληση του Οδυσσέα δίνει στο έπος ένα τέλος – την Ιθάκη.

H θαλασσινή αιγαιοπελαγίτικη εμπειρία αποτελεί μόνιμο, προσφιλές και συχνά κεντρικό θέμα των Ελλήνων συγγραφέων και ποιητών, από την εποχή των αρχαίων λυρικών ως την εντελώς σύγχρονη παραγωγή. Παρά τη χρονική απόσταση έχουμε να κάνουμε με το επαναλαμβανόμενο θέμα ενός και του αυτού ανθρώπινου τύπου, ο οποίος επιβιώνει μεταγγίζοντάς μας αισιοδοξία και αλληλεγγύη για τη διαχρονική θαλασσινή περιπέτεια του Έλληνα.

Στην πνευματική ζωή της Ελλάδας παρατηρείται μετά το 1930, αυξανόμενο ενδιαφέρον καθώς και μια λαχτάρα για γνήσια, άμεση ελληνική ζωή, με επίκεντρο το Αρχιπέλαγος του Αιγαίου.
Στα 1936, κυκλοφόρησε ένας τόμος εντυπώσεων από το Αιγαίο του Μαρινιάκ[2]. Τό βιβλίο αυτό το κάνει εξαιρετικά ενδιαφέρον ένας σύντομος, αλλά αποκαλυπτικός, πρόλογος του Πώλ Βαλερύ.

Ο Βαλερύ με τόνους βαθύτατα νοσταλγικούς μιλάει για τα ελληνικά νησιά κι ομολογεί πώς αυτά οραματιζόταν, όταν ιχνογραφούσε τα λυρικά νησιά της «Νέας Μοίρας»: « Ποτέ μου δεν είδα, κι ίσως ποτέ δε θ’ αντικρίσω τα διάσημα, νησιά της Ελλάδας. Θα μείνουν, ίσως, για μένα, πρόσωπα μυθικά με μουσικά και μαγικά ονόματα, και με ζώνες από αφρούς: ένας λαός ευγενικός από πέτρα σπαρμένη στη θαυμαστή θάλασσα, εκεί στον ορίζοντα του πνεύματός μου. Τα δοξολόγησα άλλοτε, αυτά τα νησιά, έτσι σαν ιδεατά Αντικείμενα, και τα πήρα για είδωλα και σύμβολα της πιο καθαρής ποίησης:

Νησιά — Έλεγα — θεότητες από ρόδο κι αλάτι

κι από τα πρώτα παιχνιδίσματα του νέου φωτός!

Είναι γιατί βρίσκω μέσα στη φύση μου κάτι το απροσδιόριστο' νησιωτικό, κάποια δύναμη ακατανίκητη με σπρώχνει να συγκρίνω καθέναν από μάς ανάμεσα στον κόσμο· και τούς άλλους θνητούς, με κάποια από τις βραχώδεις αυτές μορφές πού προβάλλουν μοναχικές μέσα από τη θάλασσα. Είμαστε κι εμείς θνητοί σαν τα νησιά. ’Άλλα είναι γλυκά και καλόβολα και μπορείς εκεί να πας ν’ αράξεις με ηδονή^- κι άλλα είναι τραχιά και σχεδόν απρόσιτα" κι άλλα στεγνά, ξερά^- κι άλλα ομαλά, θλιβερά ή χαριτωμένα».

Δεν είναι τυχαίο ότι και οι δύο Νομπελίστες της Ελλάδος έγραψαν για το Αιγαίο Πέλαγος τη Θάλασσα και την περιπέτεια του ανθρώπου: Ο Γιώργος Σεφέρης (Νομπέλ Λογοτεχνίας το 1963) και ο Οδυσσέας Ελύτης (Νομπέλ Λογοτεχνίας το 1979).
Πολλοί επώνυμοι τραγούδησαν το Αιγαίο, σ’ ένα μόνο όμως αποδόθηκε ο τίτλος ποιητής του Αιγαίου: στον Οδυσσέα Ελύτη. Του ποιητή που αγάπησε το Αιγαίο όσο κανείς άλλος και το τραγούδησε σε όλο του το έργο, αναδεικνύοντας με ευαισθησία και οξύνοια την ομορφιά, τις ιδιαιτερότητες και τη μοναδικότητά του.

Ο Οδυσσέας Ελύτης θα τραγουδήσει στην ποίησή του με μια σχεδόν αειθαλή νεότητα το ελληνικό τοπίο, τον ήλιο και τη θάλασσα. Σύμφωνα με μια κατεστημένη έκφραση, που δεν βλέπω τον λόγο γιατί θα έπρεπε να την αποφύγουμε, ο Ελύτης θα «ανακαλύψει» το Αιγαίο και μάλιστα σε μια ιστορικώς στενόχωρη εποχή, όταν στην Ελλάδα διαδραματίζεται μια ακόμη πράξη της συχνά επαναλαμβανόμενης τραγωδίας των δικτατοριών του εικοστού αιώνα. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 το ανέφελο μέχρι τότε ποιητικό όραμα του Ελύτη αρχίζει να σκοτεινιάζει, ενώ έρχονται στην επιφάνεια φιλοσοφικοί προβληματισμοί που δίνουν άλλες διαστάσεις στο έργο του. Παρά ταύτα ο Ελύτης έχει παραμείνει στη συνείδηση του κοινού ως ο ποιητής του Αιγαίου, των νησιών και της θάλασσας.
Το Αιγαίο γράφει ό Οδύσσειας Ελύτης «είναι από ύλη ή πνεύμα (δεν έχει σημασία) οδηγημένα στο ουσιώδες.»
Αυτό το ουσιώδες συνήθως προσπερνάμε στην τρέχουσα μη πνευματική και άκρως υπολογιστική εποχή μας, αυτό το ουσιώδες όχι μόνον για το Αιγαίο αλλά και για το ίδιο το μυστήριο της Ύπαρξης, που ο Οδυσσέας Ελύτης ζήτησε να βρει και να διατυπώσει σ’ όλο το μάκρος του έργου του.

«Ένα δειλινό στο Αιγαίο, γράφει ό Οδυσσέας Ελύτης, περιλαμβάνει τη χαρά και τη λύπη σε τόσες ίσες δόσεις που δε μένει στο τέλος παρά η αλήθεια».

Για τον Γ. Σεφέρη, το τοπίο του Αιγαίου αλλάζει. Το πέλαγος, το Αιγαίο, δεν είναι ένας αθώος εξωιστορικός τόπος ευδίας και ευδαιμονίας. Ανάμεσα στον ομηρικό Οδυσσέα, για παράδειγμα -του οποίου η συμβολική διάσταση έχει απλώσει ρίζες στην παγκόσμια λογοτεχνία¹ - και στο Στράτη Θαλασσινό, πρωταγωνιστή του Σεφέρη παρεμβάλλονται μερικές δεκάδες αιώνων. Ο Σεφέρης χρησιμοποιεί τον Στράτη ως άλλον Οδυσσέα, να βιώνει τη θλίψη της νοσταλγίας, αποκομμένος και μόνος, να αναζητά στο παρελθόν κάποια σημάδια της προσωπικής πια ταυτότητάς του, η οποία εμπεριέχει τα πονεμένα ελληνικά στοιχεία. Ο Σεφέρης δεμένος με την πραγματικότητα έφερε στον ελληνικό στίχο τον τόνο της ύφεσης. Ο Σεφέρης τάσσεται με αυτούς που δεν είναι ήρωες εκείνους που τους τρώει το ταξίδι, με το ταπεινό εκείνο μέρος της ανθρωπότητας που δεν φωτίζεται και δεν απασχολεί κανένα έπος .

Το Αιγαίο, δεν ήταν τόπος
ανέφελος και για τον Γιάννη Ρίτσο. Με πίκρα περισσότερο παρά με ειρωνική πρόθεση, στο ποίημα «Α. Β. Γ.» της συλλογής «Πέτρινος χρόνος» τού 1949 (γράφτηκε στη Μακρόνησο και πρωτοεκδόθηκε στο Βουκουρέστι το 1957) ο εξόριστος Ρίτσος επαναλαμβάνει τρεις φορές (ελαφρότατα παραλλαγμένη) την πρόταση «Α, ναι, μιλούσαμε κάποτε για μια ποίηση αιγαιοπελαγίτικη». Την τρίτη φορά μάλιστα οξύνει το σχόλιό του προσθέτοντας το «ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ - ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ - ΜΑΚΡΟΝΗΣΟΣ». Με την επιλογή των κεφαλαίων είναι σαν να χαράζει επιτύμβιο πάνω σε μια πέτρα του ξερονησιού-νέου Παρθενώνα.

Μες του Αιγαίου τα νερά - Μαρίζα Κωχ.
,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,