Η μπογάτσα
Ανατολικός μύθος
Είναι χειμώνος εσπέρα.
Πυκναί και αδιάκοποι καταπίπτουσι της χιόνος αι νιφάδες, σαρωνόμεναι
υπό του βορρά διά των οδών της πόλεως, εις τας οποίας μόλις πού και πού
προκύπτει βραδύνας διαβάτης, σπεύδων εις τον οίκον του, όπου προσδοκά να
εύρει θάλπος παρά την φλέγουσαν εστίαν και άρτον επί της τραπέζης.
Συσπειρούμενοι υπό τους επενδύτας των και κύπτοντες την κεφαλήν υπό την
δριμείαν πνοήν του νυκτερινού ανέμου, παρέρχονται ταχείς οι παροδίται,*
προσέχοντες μόνον μη ολισθήσωσιν επί της χιόνος, ουδ' έχοντες καιρόν ή
διάθεσιν να σταματήσωσι δεξιά ή αριστερά προ των ανοικτών έναντι
οψοπωλείων, όπου μεγαλοφωνούσιν οι μεταπράται, καλούντες εις μάτην τους
παρερχομένους αδιαφόρως πελάτας, κωφούς υπό του ψύχους και του κενού
στομάχου.
Αλλ' αν το ψύχος και η ασφαλής προσδοκία του αναμένοντος δείπνου
κωφαίνει, η πείνα όμως εξεγείρει το ους, και η απελπισία του κενού
στομάχου κεντρίζει την προσοχήν και νικά τον βορράν.
Πολλοί παρήλθον αδιάφοροι προ του ανοικτού εκείνου φούρνου την
προθήκην του οποίου κοσμούσι θερμοί έτι και ευωδιάζοντες άρτοι, και
κουλούραι ξανθαί, και πλακούντια
προκλητικά, εν μέσω δε πάντων και προ πάντων ταψίον μπογάτσας,
αχνιζούσης έτι από του πυρός και μυροβολούσης από του βουτύρου. Το
ταψίον είναι μέγα και η μπογάτσα παχεία και ζακχαρόπαστος. Αναπτύσσει
εκεί προς τους παρερχομένους πειναλέους διαβάτας τα θερμά αυτής κάλλη,
και η κνίσσα της η ακαταμάχητος, υπερβαίνουσα της προθήκης το ανοικτόν
παράθυρον, εισβάλλει θριαμβικώς εις την οδόν και σαγηνεύει τον δυστυχή
εκείνον και ρακένδυτον αχθοφόρον, όστις μόλις κατορθώνει, υπό της πείνης
και της εξαντλήσεως, να σύρη επί του παγοστρώτου πεζοδρομίου τους
κατάκοπους αυτού πόδας. Πολλοί διήλθον και παρήλθαν αλλ' αυτός δεν
κατώρθωσε να παρέλθη.
Ο κενός του στόμαχος είχε την δύναμιν να τον σύρη έως εκεί· αλλ'
εκεί, προ του ανοικτού παραθύρου του φούρνου και της αχνιζούσης
μπογάτσας, ο στόμαχός του απέκαμε και οι πόδες του παρέλυσαν.
Εστάθη και εμειδίασε μειδίαμα ονείρων και προσδοκίας. Οι οφθαλμοί του
διεστάλησαν και ηκτινοβόλησαν, ο στόμαχός του ησθάνθη ανεκλάλητον
σπασμόν ηδονής, και τα χείλη του συνεδιπλώθησαν λείχοντα το εν το άλλο,
εν ευφροσύνω παραισθησία. Τι ήτον εκείνο το οποίον έβλεπεν! Ουδέν είχε
φάγει άλλο από πρωίας, ή μικρόν, μικροσκοπικόν τεμάχιον άρτου, αλιευθέν
επιπόνως εκ των αποβλήτων περιτριμμάτων προστύχου μαγειρείου. Μάτην ώρας
πολλάς συνεστέλλετο αλγεινώς ο στόμαχος του και διεστέλλοντο εξ
επιθυμίας οι οφθαλμοί του. Πανταχού ερημία και χιών και βορράς. Και
τώρα, εν μέσω της ερημίας η όασις εκείνη η μυροβόλος,.... εν μέσω του
ψύχους το θάλπος εκείνο της ευώδους κνίσσης!
Έμεινεν εκεί βωβός, ακίνητος, απολιθωμένος υπό του θάμβους και της
επιθυμίας, συνθλίβων διά των χειρών τους σπασμούς του κενού του
στομάχου, και ανεκλάλητον ομιλών ερωτικήν γλώσσαν προς το λιπαρόν και
κολοσσιαίον εκείνο ταψίον. Εφαντάζετο ήδη εαυτόν καθισμένον προ του
θερμού και μοσχοβολούντος πλακούντος, και την πίτταν αυτήν κτήμα του,
ιδιοκτησίαν του, υποκειμένην άνευ όρων και περιορισμών εις την θέλησιν
των οδόντων και την βουλιμίαν της κενής του κοιλίας. Εφαντάζετο την
μαλακήν εκείνην και γλυκείαν ζύμην κοπτομένην και αναρπαζομένην, όχι διά
μαχαιριού και περόνης, αλλά διά των δακτύλων του αυτών και των μακρών
του ονύχων. Εφαντάζετο την εύχυλον εκείνην και λιπαράν μάζαν αναλυομένην
διά των οδόντων του, και οι σιελοποιοί του αδένες ωγκούντο και
εξεχείλιζον επί το ατημέλητον και λευκόν εκ της χιόνος γένειόν του.
Αλλά τι το όφελος! Αυτός έβλεπε και έβλεπε, και ο στόμαχός του
εστέναζε και ωλόλυζε διαμαρτυρόμενος. Ας φύγωμεν! του έλεγεν
εμπιστευτικώς. Αλλά πού να φύγη ο πεινών εκείνος ιέραξ! Και έμενεν
ατενίζων επί το απρόσιτον θύμα του, και μάτην βασκαίνων αυτό διά των
απορροφητικών του βλεμμάτων.
Αίφνης παρέρχεται προ αυτού η νυκτερινή περίπολος της αστυνομίας, και
ο οδηγός αυτής ίσταται προ του παραδόξου και δραματικού θεάματος.
Τον ετρόμαξεν ίσως η εις πραξικόπημα ήδη κορυφουμένη απόγνωσις του λιμώττοντος παρίου, η από των οφθαλμών του αστράπτουσα, ή τον εκίνησεν εις οίκτον το εις καμπύλην εκ της πείνης κυρτούμενον σώμα του.
- Τι κοιτάζεις, μωρέ, αυτού;
- Αχ! τη μπογάτσα, αφέντη μου!
- Σ' αρέσει το λοιπόν η φρέσκια μπογάτσα;
Ο αχθοφόρος δεν απήντησεν, αλλά προσείδε μόνον τον αστυνόμον. Και το βλέμμα του εκείνο ήτο δίωρος κοινοβουλευτική ρητορεία.
- Κόψ' του ένα κομμάτι! διέταξεν ο οικτίρμων δημόσιος λειτουργός τον οπτανέα. Δος του να φάη του κακομοίρη!
-Αμ' ένα κομμάτι μοναχά, αφεντικούλη μου; Τι να το κάμω ένα κομμάτι;
- Μα πόσο θέλεις το λοιπόν; Μη θες να τη φας ολάκερη;
- Την τρώγω, αφέντη μου, υπέλαβε μετριοφρόνως ο γυμνήτης, και υλάκτει, ως λέει ο Όμηρος, ο στόμαχος του εξ αγαλλιάσεως.
- Κι αν δεν τη φας;
- Αν δεν τη φάω... φτύσε με, αφέντη μου.
Και ένευσεν ο αστυνόμος, και ήρχισεν ο πόλεμος.
Τις να περιγραφή την γιγάντιον εκείνην μονομαχίαν της κολοσσιαίας μπογάτσας και του απειροβαθούς στομάχου;
Ενέπηξε τους όνυχας του εις το ταψίον ο βουλιμιών αχθοφόρος, ως αν
επρόκειτο να απόσπαση τα εντόσθια θανασίμου εχθρού του, και η πρώτη του
δραξ κατεβροχθίσθη ως αν ήτο καταπότιον.
Την πρώτην παρηκολούθησεν άλλη, και ταύτην άλλη και αι βουκιαί
διεδέχοντο αλλήλας ως στροφαί ηλεκτρικής δυναμομηχανής, και ο ακένωτος
στόμαχος κατεβρόχθιζεν αυτάς πριν ή προφθάση καν να τας ίδη ο
κατάπληκτος χορηγός της παραδόξου εκείνης ευωχίας.
- Μωρέ, στάσου, και θα πνιγής! Ετόλμησεν άπαξ να είπη ο πτωχός
αστυνόμος, βλέπων ότι το αστείον του πείραμα εκινδύνευε να γίνη σοβαρά
του βαλαντίου του τραγωδία.
Αλλά πού να πνιγή ο λύκος! Εκείνος δεν έτρωγε· κατέπινε. Και
κατέπινεν αδηφάγος, ταχύς, οιονεί διωκόμενος, και κατεβρόχθιζε
πασαλείφων και μύστακα και γένειον, και έλειχεν εν τω μεταξύ τα χείλη
και τους δακτυλίους, πότε της μιας και πότε της άλλης των χειρών, και το
ταψίον απεγυμνούτο βαθμηδόν, και το ήμισυ της μπογάτσας είχεν ήδη
μεταβή εις τους μακαρίτας... ότε η καταβρόχθισις εφάνη πως ανακοπείσα.
Οι δάκτυλοι του ορνέου εφάνησαν βραδύνοντες, το γένειον του αχθοφόρου
έμενε λιπαρόν και ασπόγγιστον, η κατάποσις ήρχισεν αραιού μένη, και η
μάχη... διά μιας εσταμάτησεν. Επροσπάθησεν ο δυστυχής να καταπίη ένα έτι
βλωμόν, έφερε την χείρα προς το ταψίον... αλλ' η χείρ του κατέπεσεν αδρανής και το αλαμπές του βλέμμα υψώθη προς τον γενναίον χορηγόν.
- Φτύσε με, αφέντη μου! κατώρθωσε μόλις να ψελλίση. Δεν μπορώ πια!
Και σταυρώσας τας χείρας επί του πληρωθέντος στομάχου του ανέμεινε
χριστιανικώς ο αχθοφόρος το πτύσμα του αφελούς χορηγού, προς ον ητένιζεν
εναγώνιον βλέμμα ο ανήσυχος οπτανεύς.
Επιμύθιον
Ελπίζομεν ότι η ευφυΐα των ημετέρων αναγνωστών δεν θα ζητήση παρ'
ημών, αλλά θα αναπλήρωση μόνη της το ελλείπον επιμύθιον. Και θα το
κατορθώση ευκόλως, υποθέτομεν, αρκεί μόνον να ενθυμηθή μερικά
προγράμματα υποψηφίων βουληφόρων και μερικάς επαγγελίας δημοσίων
αρχόντων.
Άγγελος Βλάχος - συγγραφέας
..........................................................................................................
Ο Άγγελος Βλάχος σπούδασε νομικά στην Αθήνα και τη Γερμανία. Χρημάτισε
διευθυντής του Βασιλικού θεάτρου, πρεσβευτής, βουλευτής και υπουργός.
Έχει πλούσιο μεταφραστικό και συγγραφικό έργο. Έγραψε ποίηση, πεζά,
θέατρο, μελέτες, κριτική. Το 1864 η μετάφρασή του του Λαμαρτίνου
ενθουσίασε τους ποιητικούς κύκλους της Αθήνας. Για μεγάλο χρονικό
διάστημα υπήρξε συνεργάτης πολλών αθηναϊκών εφημερίδων.
πηγή: Νεοελληνική λογοτεχνία..
...........................................................................................................
παροδίται: οι διαβάτες, οι οδοιπόροι.
πλακούντια: είδος γλυκίσματος από ζύμη.
παρίας: άτομο που θεωρείται κοινωνικά ή πολιτικά κατώτερο.
βουκιαί: μπουκιές.
βλωμός: τροφή μασημένη στο στόμα.
..................................................................................................................................................................
