1 Φεβρουαρίου 2016

“Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει!”

“Ο Φλεβάρης φλέβες ανοίγει και πόρτες σφαλνάει”. Με άλλα λόγια, προκαλεί πολλούς θανάτους εξαιτίας του κρύου και των βροχών, αλλά και των μεταβολών στο κλίμα. Αλλά, παρά την αγριάδα του αυτή, ο Φεβρουάριος είναι ο πρόδρομος της καλοκαιρίας: Σχετικό είναι το τετράστιχο :

 “Ο Φλεβάρης κι αν φλεβίσει, καλοκαίρι θα μυρίσει. Μα αν δώσει και θυμώσει μεσ' το χιόνι θα μας χώσει.” Ο Φεβρουάριος λέγεται και “μικρός μήνας” ή “Κουτσοφλέβαρος”.

 Ο Φεβρουάριος σύμφωνα με το λαογράφο ετυμολόγο σημαίνει πρησμένη φλέβα και τούτο επειδή κατά το μήνα αυτόν πρήζονται, γεμίζουν με νερό οι φλέβες της γης. Τον Φλεβάρη ο λαός ονόμασε και Κουτσοφλέβαρο, γιατί κατά την παράδοση ο Μάρτης δανείστηκε απ' αυτόν δυο ημέρες και στο διάστημα των δυο ημερών “πάγωσε τη γριά”. Είναι γνωστή και η παροιμία “Ο Κουτσοφλέβαρος έβαλε τη γριά στο χαράκωμα από κάτω”.
................................................................................................................................................................

 Όταν ο Φεβρουάριος τραβάει 29 ημέρες, όπως φέτος, γιορτάζεται την ημέρα αυτή η γιορτή του Κασσιανού Οσίου του Ρωμαίου. Είναι ο μόνος Άγιος που αφιερώνεται μια ημέρα γι' αυτόν όχι κάθε χρόνο, αλλά κάθε τέσσερα. Σχετικά με την εξαίρεση αυτή, στη χορεία των Αγίων υπάρχει ένα πολύ χαριτωμένο παραμύθι που το περιλαμβάνει ο λαογράφος Παρασκευάς Μηλιόπουλος στο βιβλίο του “Ο Κότσυφας ο Κυρ Κώστας και άλλα Μακεδονικά” και που σε ελεύθερη αφήγηση είναι “Ο Άγιος Κασσιανός ξάπλωνε όπου υπήρχε σκιά και γάργαρο νερό στον παράδεισο.

Οι άλλοι άγιοι δεν τον ενοχλούσαν, τον έβλεπαν και χαμογελούσαν καλόκαρδα. Νόμιζε κανένας ότι ο παράδεισος ήταν φτιαγμένος γι' αυτόν. Είχε όμως ένα παράπονο που πίεζε την καρδιά του. Δεν μπορούσε να ανεχθεί το γεγονός ότι η Εκκλησία και οι άνθρωποι στη γη τον τιμούσαν μόνο κάθε τέσσερα χρόνια. Θυμούνταν το μαρτύριό του και τις θυσίες του στη γη και ένοιωθε μια απέραντη πίκρα.

Γι' αυτό πήγε να διαμαρτυρηθεί στον πανάγαθο θεό. Είπε ότι υπέφερε και μαρτύρησε για την πίστη του Χριστού και ότι αφού ταπείνωσε τον Σατανά κανένας δεν τον σκέφτηκε παρά τον παραπέταξαν να γιορτάζει μόνο μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια. Διαμαρτυρήθηκε μάλιστα επειδή δώρα και τάματα έφταναν κάθε ημέρα στον Αϊ Γιώργη, τον Αϊ Νικόλα και τον Αϊ Δημήτρη, ενώ σ' αυτόν δεν έφεραν τίποτα. Τότε ο Θεός κάλεσε έναν άγγελο και του είπε να φέρει τους τρεις αγίους μπροστά του.

Πέταξε ο άγγελος πάνω από τα πέλαγα και έφερε τον Άγιο Νικόλαο. Πέταξε πάνω από τα βουνά και κάλεσε τον Αϊ Δημήτρη. Πέταξε στη συνέχεια πάνω από κάμπους και κάλεσε τον Αϊ Γιώργη. Και ο Θεός τούς ρώτησε έναν έναν. Πού ήσουνα Νικόλαε; Στη θάλασσα Άγιε Πατέρα, απάντησε, και πάλευα με τα κύματα για να σώσω κάποιους που πνίγονταν. Εσύ Γεώργιε; Ρώτησε ο Θεός. Πάνω στα βουνά, Αθάνατε, και βοηθούσα τους Έλληνες να κερδίσουν μια δύσκολη μάχη. Εσύ Δημήτριε; Φύλαγα τη Θεσ/νίκη, υπερένδοξε.
Και τότε στράφηκε ο Θεός στον Άγιο Κασσιανό. Βλέπεις τώρα γιατί αυτούς τους τιμάει ο κόσμος; Γιατί δουλεύουν Κασσιανέ, δουλεύουν και δεν ξαπλώνουν.

 Γεώργιος Μ. Μπόντας  – Λαογράφος
..................................................................................................................................................................

Κατ' άλλους λέγεται Φλεβάρης, γιατί παγώνει τις φλέβες της γης.
 Στη Θράκη υπάρχει το ρήμα φλεβαρίζω= πλημμυρίζω, επειδή τα χωράφια «φλεβαρίζουν από τις βροχές.

Λέγεται και τρυγητής γιατί στον αγροτικό βίο, ο Φλεβάρης είναι ο μήνας των αμπελιών. Τότε γίνεται το κλάδεμα, το καθάρισμα και το τσάπισμα των αμπελιών. Τότε βάζουν και καταβολάδες, δηλαδή φυτεύουν αμπέλια (εκτός και αν είναι δίσεχτος ο χρόνος). Για αυτό του το περιεχόμενο ο Φλεβάρης λέγεται όπου είναι ανεπτυγμένη η αμπελουργία και Κλαδευτής.
Για τον άστατο καιρό, ο Φλεβάρης λέγεται επίσης και Μεθυσμένος, γιατί δεν ξέρει τι κάνει.

Πάντα πίστευα και τώρα πλέον είμαι σίγουρη πως η Λαογραφία είναι η ραχοκοκαλιά του Πολιτισμού ενός λαού...και συναγωνίζεται επαξίως την ιστορία του...
Ποιός στ' αλήθεια μπορεί να καταγράψει καλύτερα την καθημερινότητα ...τους πόνους ...τους καημούς...τα ήθη και τα έθιμα των ανθρώπων ενός τόπου...όσο ο ίδιος ο λαός ?
Κανείς θαρρώ δεν θάταν καλύτερος καταγραφέας...
Μέσα στα πλαίσια αυτά...χιλιάδες οι παραδόσεις οι προφορικές ...μα και οι καταγεγραμμένες...για όλες τις εκφάνσεις της ζωής... 
Μια τέτοια ξεχωριστή λοιπόν ιστορία παράδοσης είναι και η παραπάνω μέσα  στο μήνα Φεβρουάριο...και η γιορτή του  Κασσιανού   Οσίου του Ρωμαίου...
Δεν είναι μια ιστορία καταγραφής ενός μύθου...μα η  απόρροια παρατηρήσεων των φαινομένων των καιρικών και των συμπεριφορών και χαραχτήρων των ανθρώπων...μέσα στους αιώνες...τον μήνα αυτόν...

Σοφία Θεοδοσιάδη.
................................................................................................................................................................. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου